Esperanto malpopulara inter pintaj esperantistoj
En 2013 Universala Esperanto-Asocio ekhavos novan komitaton, kiu poste elektos la sekvan prezidanton kaj estraron de la asocio por trijara mandatperiodo. La balota jaro jam komenciĝis per la dissendo de la gazetara komuniko pri la elekto de novaj komitatanoj B, kiuj reprezentos la individuajn membrojn de la asocio.
La absolutan majoritaton de la supera organo de UEA, la komitato, tamen formas la reprezentantoj de la landaj asocioj. Ĉiuj landaj asocioj kiuj havas minimume 100 membrojn, rajtas elekti unu A-komitatanon. Landaj asocioj kun pli ol mil membroj rajtas elekti du komitatanojn. Por ekscii, kiel okazas la elekto, kaj ankaŭ por vidi, kiel rapide la asocioj reagas al mesaĝoj senditaj al la oficiala adreso, Libera Folio turnis sin al la landaj asocioj.
Demandoj estis senditaj al 54 landaj asocioj de UEA, kiuj aŭ indikas membrokvanton de minimume 100 (41), aŭ tute ne indikas membrokvanton (13). Ne estis senditaj demandoj al tiuj asocioj, kiuj indikas membronombron malpli altan ol 100, ĉar ili laŭdifine ne rajtas elekti komitatanon.
La demandoj estis senditaj tra la Reta Jarlibro de UEA, kun la temlinio "Urĝe - elekto de komitatano". En la mesaĝo estis du demandoj: unue, kiel kaj kiam estas elektata la A-komitatano de la asocio, kaj due, kiun lingvon oni uzas en la estrarkunsidoj kaj ties protokoloj. Neniuj rememorigoj aŭ ripetaj mesaĝoj estis senditaj.
Respondis entute 22 asocioj (40% el ĉiuj, al kiuj estis sendita la demando). Multaj el tiuj, kiuj ne respondis, estas asocioj, pri kies membronombro mankas informo en la Reta Jarlibro de UEA. La majoritato el tiuj kredeble havas malpli ol 100 membrojn kaj ne elektas komitatanon.
El la 41 asocioj, kiuj en la Reta Jarlibro indikas membrokvanton de 100 aŭ pli, respondis 20 (49%).
Ene de kelkaj horoj respondis ses asocioj: tiuj en Britio, Germanio, Rusio, Svisio, Usono kaj Ukrainio. Ene de unu tagnokto respondis la landaj asocioj en Ĉeĥio, Ĉilio, Francio, Hispanio, Nederlando kaj Rumanio, kaj ene de du tagoj la asocioj en Japanio kaj Svedio.
Plej malrapide venis la respondoj el Brazilo (7 tagoj) kaj Benino (9 tagoj). Tute ne respondis 30 asocioj, kvankam la mesaĝo ŝajne bonorde atingis ilin. La oficialaj adresoj de Esperanto-Ligo en Israelo kaj Federacio Esperanto de Barato resendis la mesaĝon kun indiko pri teknika eraro. Serbia Esperanto-Ligo ne indikis ajnan retan kontakteblon en la Reta Jarlibro, kaj do ne estas kalkulata inter la kontaktitaj asocioj.
El la dek plej grandaj landaj asocioj (laŭ la cifero en la Reta Jarlibro) ne respondis Ĉina Esperanto-Ligo (1.144 membroj), Belga Esperanto-Federacio (1.013 membroj), Litova Esperanto-Asocio (960 membroj) kaj Pola Esperanto-Asocio (750 membroj).
Kiam temas pri la lingvo de la estrarkunsido, ses asocioj indikis, ke ĉio estas en Esperanto. Du respondintoj indikis, ke ĉio okazas en Esperanto, krom specifaj eroj kiuj pro leĝaj postuloj devas esti traktitaj aŭ protokolitaj en la oficiala lingvo de la lando. En Ĉilio la kunsidoj okazas en Esperanto, sed la protokolo pro leĝaj kialoj devas esti en la hispana. En Kubo la kunsidoj okazas en Esperanto, sed la protokoloj estas dulingvaj: en Esperanto kaj la hispana.
- Ĉar Svislando estas plurlingva lando, ni bezonas Esperanton. Tamen ĉiuj estraranoj povus labori en la franca aŭ en la germana. Sed ni konstante kaj daŭre laboras en Esperanto, ĉiuj tagordoj, raportoj, buĝetoj, bilancoj kaj protokoloj estas en Esperanto, klarigas Mireille Grosjean, unu el la du kunprezidantoj de Svisa Esperanto-Societo, kiu mem estas ankaŭ komitatano A por Svisio ekde 1998.
Nur nacilingve aŭ preskaŭ nur nacilingve la estraroj funkcias en sep landoj: Britio, Ĉeĥio, Italio, Japanio, Kroatio, Nederlando kaj Svedio.
Spomenka Štimec, kiu respondis nome de Kroata Esperanto-Ligo, pro la demando ekpensis, ke indus pli aktive uzi Esperanton ene de la estraro:
- Koran dankon pro la stimula demando. Ni ofte diskutas nacilingve en niaj kunsidoj. La protokoloj de la jarkunvenoj estas verkitaj nacilingve ĉar ni devas, konforme al la leĝo pri la asocio, ĉiujare deponi ĉe certa registra oficejo. Fakte ankaŭ la protokolojn de la estrarkunvenoj ni verkas kroate. Tio foje gravas, kiam ni faras decidojn kiujn ni devas dissendi al aliaj kroataj distancoj. Sed via demando memorigas, ke ni devus pli ofte uzi Esperanton kiel la lingvon de kunsidoj kaj protokoloj. Mi diskonigis viajn demandajn al la estraranoj kaj ni esperu ke Esperanto estos pli ofte uzata kiel la lingvo de kunsidoj kaj protokoloj.
Mikslingve funkcias la estraroj en Nepalo (parole dulingve, protokolo nepale), Vjetnamio (dulingve) kaj Francio (diskutoj ĉefe en la franca, protokolo ĉefe en Esperanto). Brazila Esperanto-Ligo ne respondis al la demando pri la lingvouzo en la estraro.
Osmo Buller, ĝenerala direktoro de UEA, preferus ke oni uzi Esperanton, sed ne vidas eblecon iel influi la aferon.
- Temas pri praktikoj, kiuj havas longajn tradiciojn kaj sekve estas apenaŭ ŝanĝeblaj. Verŝajne en iuj landoj la uzo de la nacia lingvo ankaŭ estas leĝe deviga. Persone mi ja preferas, ke la laborlingvo en Esperanto-organizaĵoj estu Esperanto. Movadaj gvidantoj devas bone regi Esperanton. En Esperanto-Asocio de Finnlando oni almenaŭ en mia tempo, verŝajne ankaŭ nun, ĉiam parolis Esperante, kvankam pri financaj aferoj oni rajtis krokodili.
Responde al demando pri la elekto de A-komitatano, naŭ asocioj indikis, ke la komitatanon elektas la estraro: la asocioj en Brazilo, Britio, Ĉeĥio, Germanio, Hispanio, Japanio, Svedio, Svisio kaj Vjetnamio. En Ĉilio, Nepalo, Nederlando, Italio, Ukrainio kaj Rusio la komitatanon elektas ĝenerala membrokunveno aŭ nacia konsilantaro de la asocio. En Ukrainio urĝakaze la komitatanon tamen povas elekti la prezidanto de la asocio, kej en Rusio la estraro de la asocio povas elekti anstataŭanton, se la ordinara komitatano ne povas ĉeesti la Universalan Kongreson.
La prezidanto de Germana Esperanto-Asocio, Rudolf Fischer, atentigas, ke la kvanto de dezirantoj preni la respondecon kutime ne estas granda.
- Jes ja, la estraro de GEA elektas la komitatanon. Pli trafa esprimo estas tamen "serĉas" (por eviti la esprimon "ĉasas"). Devas ja esti sperta esperantisto, kiu laŭeble regule flugas al la UKoj, kaj ni ne havas multe da tiaj kandidatoj. Do, ni demandas unu kandidaton post la alia, kaj la unuaj du, kiuj jesas, estas "elektataj". Tiu tuta proceduro do ne taŭgas por kontroli, ĉu la komitatanoj estas "demokratie" elektataj. Manke de kandidatoj la kutimaj demokratiaj reguloj, kiuj ja zorgu, ke ĉiu kandidato havu justan kaj saman ŝancon, ne estas bezonataj.
En Benino pasintfoje la komitatano estis elektita de la estraro, sed por la nuna elekto oni "laŭ rekomendo de UEA" konsideros transdoni la respondecon al la ĝenerala asembleo de la asocio, klarigas la prezidanto de la landa asocio, Latifou Gbadamassi.
Laŭ Osmo Buller, ĝenerala direktoro de UEA, verŝajne temas pri miskompreno.
- Neniu tia rekomendo estas farita. La Statuto de UEA diras nur, ke la aliĝintaj landaj kaj fakaj asocioj elektas la komitatanojn A, sed ĝi ne difinas la manieron, laŭ kiu tio okazu. Tiel estas plej bone, ĉar la regularoj kaj organizaj strukturoj kaj kutimoj estas tro malsamaj de lando al lando por subigi ilin al unu regulo.
En Kroatio la asocion en la komitato de UEA delonge reprezentas la dungita sekretario, Spomenka Štimec, kaj se ŝi ne povas ĉeesti, anstataŭanto estas elektata laŭ buŝa interkonsento inter asociaj funkciuloj. En Rumanio la komitatanon elektas per voĉdono la lokaj Esperanto-centroj.
En Usono la komitatanon elektas la prezidanto de la landa asocio persone, dum en Kubo la prezidanto de la asocio kutime mem estas la komitatano. Tamen momente kiel A-komitatano por Kubo funkcias la eksa prezidanto de la landa asocio.
La plej neŝanceleblan pozicion inter la A-komitatanoj ŝajnas havi la reprezentanto de Luksemburgio, Brian Moon. La asocio oficiale havas 101 membrojn, kiu donas al ĝi la rajton nomi unu komitatanon A. De multaj jaroj preskaŭ la solaj esperantistoj el Luksemburgio, kiuj regule vizitas la Universalajn Kongresojn, estas la geedzoj Brian Moon kaj Claude Nourmont. Ĉar Claude Nourmont spite sian loĝlokon estas komitatano A por Francio, restas nemultaj kandidatoj krom Brian Moon.
- Principe tion decidas la Komitato de nia asocio. Tamen, en praktiko temas pli pri nomumo ol pri elekto, kaj jam dum multaj jaroj tio estas nura formalaĵo, ĉar krom la nuna multjara komitatano A neniu el nia asocio regule partoprenas UK-ojn kaj neniu sin proponas por komitataneco, klarigas Albert Wickler, vicprezidanto de Luksemburga Esperanto-Asocio.
Libera Folio: Tamen iom mirigas, ke el la cent(?) membroj de LEA, nur unu regule partoprenus Universalajn Kongresojn. Kiel tio eblas? La aliaj membroj ŝajnas tre neaktivaj.
- La aktiveco jam de jaroj daŭre malpliiĝas. Momente partoprenas nur 3-8 personoj niajn regulajn kunvenojn. La membronombro difiniĝas pleje el subtenantoj, aŭ parte subtenintoj.
