La landa asocio de UEA en Rusio elektis loĝanton de Krimeo “la Rusia esperantisto de la jaro 2016” kaj tiel agnoskis la anekson de la duoninsulo, kiu laŭ internacia juro apartenas al Ukrainio.
La “Rusia esperantisto de la jaro 2016” estas Jefim Zajdman, kiu loĝas en la urbo Jalto ĉe la suda marbordo de Krimeo. Laŭ la oficiala motivado li ricevas la agnoskon pro “senlaca laboro pri organizado de renkontiĝoj, preparado de novaj esperantistoj, modela gvidado de la loka klubo kaj pluraj aliaj meritoj”.
La decido estis farita jam komence de decembro, sed daŭris longe ricevi komentojn de la koncernitoj. La prezidanto de UEA, Mark Fettes, ĝis nun ne respondis la demandojn de Libera Folio, senditajn la 10-an de decembro. Ankaŭ aliaj estraranoj de UEA ne komentis la aferon.
UEA principe sekvas la politikon de UN, laŭ kiu Krimeo estas parto de Ukrainio. Tial la sinteno de la landa asocio de UEA en Rusio ne estas senproblema por UEA, sed la gvidantaro de la asocio ŝajne esperas, ke la problemo malaperos per si mem, se oni silentos pri ĝi.
La prezidanto de Rusia Esperantista Unio, Svetlana Smetanina, siaflanke asertas, ke la diskuto pri la temo inter REU kaj UEA jam estas finita, kaj ke estas neniuj problemoj pri la afero:
– Laŭ la leĝaro de Rusio Krimeo apartenas al Rusio. Laŭ la Statuto REU rajtas akcepti al siaj vicoj civitanojn, kolektivojn, asociojn de iu ajn lando kaj mondoparto. Ni nenion rompis. Kiun sintenon havas UEA rilate Krimeon, mi scias kaj tio nin ne interesas. La diskuto pri tio kun UEA estis pasintaŭtune kaj ĝi estas delonge finita. Ni ne havas problemojn!
Laŭ Nikolaj Gudskov, estrarano de REU, la decido elekti loĝanton de Krimeo kiel “Rusian esperantiston de la jaro” ne estis politike motivita:
– Temis nur pri tio, ke Jefim multon faris ĉi-jare (kiel en la antaŭaj jaroj!), sed ni elektis ĝuste lin pro tio, ke li estas tre aĝa homo, kaj en sekvaj jaroj apenaŭ sukcesos fari same multe. Do, dum tio konvenas, necesas distingi bonan homon, membron de REU, kiu dum preskaŭ 60 jaroj sindone okupiĝas pri Esperanto, ĝia apliko, disvastigo kaj popularigo. Li apartenas al la plej malnova generacio de elstaraj esperantistoj, kiuj relevis la movadon en USSR post longa paŭzo. Liaj politikaj konvinkoj tute ne estis atentataj, ni atentis nur lian E-agadon.
Jefim Zajdman mem eksciis pri sia elekto, kiam Libera Folio petis lian komenton:
– Mi estis en Maroko, kiam venis via letero. Dank’ al ĝi mi eksciis pri la afero. Nun mi revenis kaj povas respondi al vi. Mi povas informi vin, ke Krimea Esperanto-Centro, kies gvidanto mi estas, delonge estis akceptita en REU. Alia varianto ne eblis, ĉar la krimeanoj devas vivi laŭ rusiaj leĝoj.
La decidon registri Krimean Esperanto-Centron kiel regionan organizaĵon de REU la rusia landa asocio de UEA faris jam en 2015. Estraranoj de UEA ĝis nun publike ne esprimis sian sintenon al la decido, sed la tiama ĝenerala direktoro Osmo Buller komentis la aferon en la komitata listo:
“La Estraro nun esploras la aferon, i.a. la demandon, ĉu temas pri konstanta organizita agado de REU en Krimeo. Entute temas pri serioza afero, kiun la respondeculoj de UEA devas trankvile kaj objektive esplori, sen miksi en ĝin siajn eventualajn personajn opiniojn kaj sintenojn.”
Ŝajne tiu esploro tamen neniam estis finfarita. Almenaŭ nenie aperis informoj pri ĝi.
Laŭ Euhen Kovtonjuk, la prezidanto de Ukrainia Esperanto-Asocio, lia asocio sekvas la rezoluciojn de UN kaj aliaj internaciaj organizaĵoj, laŭ kiuj Krimeo jure restas parto de Ukrainio, dum la decido de REU kontraŭas tiujn rezoluciojn.
– Certe Zajdman meritis laŭdojn pro E-aktivado. Sed la deklaro de REU estas aroga postsekvo de la okupacio de Krimeo. Ankaŭ konsideru, ke la pozicio de REU ne estas la pozicio de ĉiuj pensantaj rusaj esperantistoj.
*
“Anekso” de Krimeo ne estas problemo de esperantistoj. Tio estas profunda politika problemo kaj esperantistoj ne povas solvi ĝin.
Anekso aŭ demokrata unuiĝo – tio dependas de politika vidpunkto.
Mi kiel ukraina civitano opinias, ke la problemon kaŭzis la ŝtata renverso en 2014 financita precipe de Usono kaj gvidita de vicprezidento usonano. Krimeo unuiĝinte kun Rusio evitis la disordon, kontraŭleĝon kaj ekonomian detruon regantan nun en Ukrainio.
Eh… komencigxos…
Tiu terpeco apartenas al ni, ni apartenas al tiu terpeco… Tiu espo ne rajtas, rajtas ne tiu espo ktp
Se vagadi lau Tero — nenie vi ekvidos naturajn liniojn de limoj, ili estas en kapoj de… politikistoj kaj homoj kiuj avide spektas televidilon.
Cxu por ordinara homo en Kagosima estas vivgrave al kiu lando apartenas 4 insuloj norde de (Sxikotan, Iturup, Habomai, Kunasxir)? Cxu por ordinara homo en Anglio graavs al kiu apartenas Folklenda insulo?
Krimeanoj faris sian elekton. Certe ne sen lerta helpo. Tiom lerta, ke ecx sango ne versxigxis. Alia afero, ke tio ne ekplacxis… USONO. 😉 Kiam estis simila baloto en Kosovo – oni aplaude tion akceptis. Cxar… tio placxis al USONO.
Eh, povraj espoj… emas iuj politikumi. Kvazau de ili io dependas.
Eble tamen, ni fosu nian sulkon? 😉
Geĉjo, via komento estas iom kontraŭdira en si mem, mi opinias. Unue vi argumentas, ke limoj ne estas naturaj kaj ekzistas nur kiel fiksaj ideoj en la kapoj de friponoj kaj napokapoj. Sed poste vi argumentas, ke Krimeo faris decidon. Mi ne komprenas: Ĉu tio estas laŭ vi decido de friponoj kaj napokapoj?
Sed ĝenerale mi konsentas: Ni fosu nian sulkon.
Verŝajne Kalle incitiĝis nur pro la -i-: rus-i-a esperantisto de la jaro. (Tiu ĉi -i- ja supozeble estas principe lerta decido pro la multgenteco de la Rus(i)a Federacio.)
jes, iom kontraudira, ja de gxenerala aserto pri foresto de naturaj limoj mi tuje transiris al konkretajxo.
“en la kapoj de friponoj kaj napokapoj.” – certe ne, en kapoj de homoj! Tiel formigxis en homa socio, ke oni sur mapoj strekas liniojn kaj diras – jen estas mia tero, jen estas alies tero (ho ve, ofte komprenata kiel – malamika). Eble tio estas derivajxo de tio kio estas en Naturo, jen katoj markas sian teritorion 😉
“vi argumentas, ke Krimeo faris decidon” — mi reproduktas rakonton de mia instituta samkursanino kiu logxas en Krimeo. Estas aliaj opinioj de tie logxantaj personoj, ekz. de Mevo (cetere, tre estiminda!)
Gratulon al Jefim, kiun ekkoni mi havis la honoron iam en Esperantujo. Gratulon al Jalto, ke ĝi havas tiel inspiritan samideanon. 🙂
Sebastiano!
Mi konas kelkajn viajn samnomulojn kaj scivolas, kiu el inter ili estas vi. Bonvolu kontakti min rete
Ĉi tiu artikolo estas simile tendenca, kiel la libro “Krimeo Estas Nia”. Ĝustas, ke la plimulto de la Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj deklaris, ke Krimeo restas parto de Ukrajno: 100 ŝtatoj konsentis al la deklaro, 11 havis malan opinion kaj 58 sin detenis de la voĉdonado; 24 ŝtatoj ne ĉeestis. Ĉi tiu voĉdonado estis nedeviga(!), la Konsilio de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj decidis nenion(!) pri tiu demando.
Kelkaj Germanaj sciencistoj, politikistoj kaj ĵurnalistoj malkonsentas kaj malaprobas la tezon, ke Ruslando okupis Krimeon. Ili atentigas al la rajto de la popoloj sendepende disponi pri si mem, vidu Ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj, ĉapitro I, artikolo 1, n-ro 2. Evidenta plimulto de la civitanoj de Krimeo decidis, ke sia hejmlando disiĝu disde Ukrajno.
Jes, la referendumo pri la sendependiĝo de Krimeo estis kontraŭ-fundamenta. Sed antaŭe puĉo okazis en Kievo kontraŭ la ordinara registaro, faŝistoj komencis plenumi oficojn en la nova registaro, kaj nova leĝo kontraŭ la Rusa lingvo diskriminaciis la ruslingvanajn civitanojn de Ukrajno.
NATO subtenis respektive akceptis la sendependiĝon de Kosovo en 2008. Kial ne tiu de Krimeo? Ĉu ĉar Kosovo disiĝis disde “malica” Serbio kaj Krimeo volas unuiĝi kun la “malica” Ruslando? Estas ne tasko de UEA subteni la politikon kaj propagandon de NATO. La fakto, ke ĉi tiu artikolo estas evidente laŭ la interesoj de NATO estas alia afero.
kaj ne devus esti la tasko de La Libera Folio subteni la politikon de NATO. La normala kriterio surbaze de kiu mia registaro decidas rekoni registaron estas, ĉu ĝi regas la teritorion. En la kazo de Krimeo evidente la rusa registaro ja regas la teritorion. La redaktoro de La Libera Folio estas profesia ĵurnalisto, kiu kreas skandalojn el nenio, kaj samtempe ignoras verajn skandalojn en la Esperanto-movado, kiuj devus esti diskonigitaj.
La plej skandala aserto, kiun mi trovis en tiu ĉi paĝo estas ĝuste via: “la normala kriterio surbaze de kiu mia registaro decidas rekoni registaron estas, ĉu ĝi regas la teritorion”.
ŝajnas al mi memevidenta politiko ke civitanoj de disputata regiono rajtas mem decidi al kiu lando ili volas kuniĝi. la civitanoj de krimeo voĉdonis pli ol 80% por foriri de ukrainio kaj iĝi parto de rusio. kompreneble NATO kaj aliaj kontraŭ-rusiaj organizaĵoj ne akceptas tiun ĉi demokratan decidon…
oftas pure naciisma analizo. ni lasu krimeanojn mem decidi!
en sen-nacia mondo tia problemo ne okazus… nacioj estas damninde diablaj!
Kvankam mi ne povas nomi min sennaciulo, estas strange kaj terure vidi kelkajn okcidentajn esperantistojn je unu flanko kun la ukrainaj nazioj banderanoj… Kion dirus pri tio la pereinta Lidia Zamenhof…
kontraŭ-rusieco blindigas multajn viktimojn kiuj laŭdus banderon aŭ eĉ la diablon mem se li kontraŭstarus rusion kaj putin’.
Versxajne tiuj 11 sxtatoj kiuj havis malan opinion, gxuste ili estas reale sendependaj sxtatoj…
Jefim meritas. La asocio memkompreneble agas laŭ la internaj leĝoj de la ŝtato. Rimarkindas ke Jefim ne kontraŭas, iom kontraste al la onidiroj pri krimeanoj “voĉdonintaj pro timo de rusiaj armiloj”.
Ja tiam en Krimeo cxeestis ne nur rusiaj armiloj, sed ankaux ukrainiaj armiloj kaj ecx armiloj de la islamaj teroristoj el “Hizb-ut-Tahxrir”, do kiun pli necesis timi?
Cxu vi povas doni al ni pruvojn, aux almenaux fontoj, rilate al cxi tiu surprizinda aserto ke estis armiloj de Hizb-ut-Tahrir en Krimeo?
Sonas tre multe kie inventajxo de Rusa propagando.
Vi legu sube la rakonton de Jefim Zajdman, kiu skribas: “Kaj aktivigxis tataraj radikaloj. Mi ne eraris. Temas ne pri krimetataroj, sed pri muslimaj teroristoj el organizajxo Hizb ut-Tahrir, kiuj aperis en Krimeo kaj du jarojn antaux la eventoj ekaktivis. 26-an de februaro gxuste ili estis la cxefa forto, kiam okazis kontrauxstaro inter krimetataroj kaj rusoj. Ilia cello estis ne nur preventi kunsidon de la Parlamento pri referendumo, sed eki interetnikan konflikton kaj tiamaniere altiri NATO. Gxis 3 marto ili planis penetri armeajn detonejojn kaj komenci trancxi rusojn. Enmiksigxus ka rusia Nigromara flotaro kaj … kiel en Jugoslavio. De kie mi scias cxion cxi? De krimetataroj”. Jefim tamen estas loka logxanto. Estas konate, ke islamaj ekstremistoj faris ekscitajxojn en Simferopolo kaj murdis 2 rusojn; poste ekzilitaj islamaj ekstremistoj eksplodis alttensian turon en Hxersona gubernio de Ukrainio, por ke senelektrigi la tutan Krimeon. Cxu vi komprenas kion povas rezultigi la senelektrigo de malsanulejo aux akusxejo?
laŭ franca diraĵo: jen la viro, kiu vidis la viron, kiu vidis la viron, kiu vidis la urson…
Bone, oni povas preteratenti la ateston de Jefim. Sed restas la faktoj, ke islamaj ekstremistoj faris ekscitajxojn en Simferopolo kaj murdis 2 rusojn; poste ekzilitaj islamaj ekstremistoj eksplodis alttensian turon en Hxersona gubernio de Ukrainio, por ke senelektrigi la tutan Krimeon.
– surfote estas krimetatara ekstremisto ene de la eksplodita alttensiajxo.
Ekzistas kelkaj membroj de REU, kiuj estas usonaj civitanoj kaj logxas en Usono kaj estas usonaj civitanoj. Ili ofte multe kontribuas al la movado en Rusio kaj al laboro de la landa asocio. Se REU-estraro distingos iun el ili en sekvaj jaroj, cxu tio signifos, ke REU aneksos Usonon??? Bona logiko 🙂
REU aneksis Krimeon. Ha! Kaj vi pensis, ke tion faris “ĝentilaj homoj” en uniformo? Tute ne! Rusia agresema esperantistaro gvide de la estraro de REU okupis la Krimeon! Kalle verŝajne kredas, ke Finnlando estos la sekva.
Mi ne sciis, ke nia asocio estas tiom grava kaj fortkapabla 🙂
Nia kara Majstro ja instruis rompi limojn inter popoloj… kaj konstrui pontojn )) inter popoloj.
Jes, tre prave. Ni devas cxiam provadi pensi internaciisme, kiel homoj kiuj rilatas kun aliaj homoj. Malgraux niaj malsamaj politikaj opinioj. Jefim estas elstara esperantisto, kaj sendispute meritas lauxdon.
Li mem, laux mia kompreno, poras aligxon de Krimeo al Rusuja Federacio. Sed ecx se iuj aliaj kontrauxas, kion ili povas fari? “Krimeanoj *devas* vivi laux rusiaj legxoj” (la emfazo estas mia, cxar mi tiel komprenas la frazon; mi ja vivis en totalisma lando…)
Kiel esperantisto mi provas pensi homaranisme, konsiderante unuigxon de la homaro kiel benon; kaj pensi ne laux interesoj de regantaj banditoj sed laux interesoj de simplaj homoj, kiuj ne bezonas superfluajn landlimojn, nek doganojn, nek superfluajn diplomatiajn ktp burokratojn. Do la disfaligo de Sovetunio (des pli malgraux volo de ties logxantoj) estis malbono, kaj rekreo de unueca sxtato sur gxia teritorio estas bono.
Kion vi opinias do pri la nova limo inter la Krimea peninsulo kaj Ukraino?
Iam ankaux gxi estos rompita. Dezirinde ke tio okazu pace.
Rompita? En la senso ke la tuta Ukraino estos devos aligxi al la Rusa Federacio?
Kiel tio okazos, montros la historio; kiel idea esperantisto mi esperas ke ne nur Ukrainio sed ankaux la tuta mondo estos unu sxtato, pri kio temas en nia esperantista himno: ni jxuris labori, ni jxuris batali por reunuigi l’homaron. La aligxo de Krimeo estis sxtupo al tiu reunuigo (ecx ne devis batali…).
Estas iom absurde paroli pri idealoj kaj pri la disfalo de limoj inter la landoj, kaj sam-tempe tiom forte favori la propra militisma, paranoia, ekspandigxema registaro kiam gxi agas kontraux aliaj landoj.
La laboro pri kiu parolas la Esperantista himno tute ne rilatas al militaj aneksioj. La agoj de la Rusa armeo en Ukraino kaj la sinteno de la Rusa registaro tute ne portas nin en la direkto de mondo sen limoj.
Pri la ruslanda registaro mi ne parolis ecx unu vorton; mia rilato al gxi estas komplika. La historio montras ke grandaj sxtatoj formigxas per diversaj manieroj, jen pace per aliancoj, jen milite, jen per cxiaj ruzajxoj. Prefere perforte, pro specifiko de la homa naturo. Sxajnas ke Via nomo estas cxina: do kiamaniere formigxis Cxinio, cxu ne estis versxitaj la riveroj da sango? Sed rezulto estas mondo sen limoj de Urumcxi gxis Harbino kaj de Lhaso gxis Kantono. Dezirinde ke unuigo de la homaro procedu pace, sed rezultigxas diverse. La “paranoja registaro” en okazo kun Krimeo agis ne el paranojo, sed el la volo de popolo de Ruslando kaj Krimeo. Preskaux cxiuj krimeanoj havas parencojn en Ruslando, ni ilin amas; kiel ni devis reagi kiam ili igxis minacataj? Cxu laux la anekdoto: “Kion vi faras? – Mi amas mian amatinon. – Kial do vi nenifaras, kiam oni sxin seksperfortas? – Tio ne malhelpas al mi ami sxin”.
Se vi klakas sur mia nomo kaj rigardas mia (angla-lingva) blogo, vi vidos ke mi ne estas Cxino, sed Euxropano kiu vivas en Cxinio. Jixiang estas mia Cxina nomo.
Sed via kumparo inter Cxinio kaj Rusio estas bona kaj taugxa. Ambaux landoj estas vastegaj imperioj, kiuj kompreneble unuigxis perforte. Kaj cxu vere tiu estis bono por iliaj popoloj? Mi ne kredas ke homoj en Cxinio aux Rusio necese vivas pli bone aux pli felicxe ol en pli etaj landoj apude, kiel Laoso aux Pollando. Ecx male.
Kaj se vi tiam sxatas imperioj kiuj kreas mondon sen limoj, tiam vi ankaux devus aprezi la Brita kaj Franca imperioj, kiuj kreis mondo sen limoj de Londono kaj Parizo gxis Delhi, Dakar kaj Timbuktu. Sed kial mi suspektas ke vi ne aprezas “Okcidentan imperiismon”?
Tio dependas de la fakto, cxu en la granda sxtato (“imperio” estas trompa termino) estas nacia kaj socia justeco. Ekzemple en la regno de Hitler ne estis tia justeco, sed subpremo de negermana logxantaro. Tiu regno longe ne vivis. Male, en Sovetunio estis nacia kaj socia justeco, kaj ecx pli, estis prefera evoluigo de mizeraj popoloj. Kio koncernas la okcidentajn koloniajn imperiojn, ili certe kauxzis ioman progreson sur la vojo al unuigxo de la homaro, mi ne volas nei tion. Pli proksima al rusa/sovetia modelo estis la Hispana imperio en la Ameriko, kie la indigxenaj popoloj enkorpigxadis en la regantan eliton. La vivado en la grandaj sxtatoj donas dauxran bonon al ties popoloj. La felicxa Laoso jxus (laux historiaj mezuroj) estis batalareno inter usonanoj kaj vjetnamanoj, miloj da homoj estis murditaj kaj vunditaj ne por siaj interesoj. Kaj tia felicxa vivo tie dauxrigxos por centjaroj. Por Laoso estus bono se plu integrigxus la Konsilio de ekonomia interhelpo, gxis unueca sxtato, anstataux disfalo de Sovetunio kaj socialisma sistemo… Same pri Pollando (kun korekto ke gxi ja partoprenas jam en alia integra projekto).
“Male, en Sovetunio estis nacia kaj socia justeco, kaj ecx pli, estis prefera evoluigo de mizeraj popoloj.”
Mi ne diras ke cxio pri Soveta Unio cxiam malbonis, sed simple priskribi gxin kiel lando kun “nacia kaj socia justeco” signifas simple ignori amason da terurajxoj kaj maljustecoj kiuj dauxre okazis dum la tuta historio de Soveta Unio. La regado de Stalin estas la plej malbona ekzemplo: cxu la milionoj da homoj sen kiale mort-punitaj aux senditaj al Siberio dum jar-dekoj estas ekzemplo da “socia justeco”?
Sed ankaux dum aliaj periodoj de la Soveta historio maljusteco, sen-kialaj ekzekutoj, enuo, konformismo kaj cxiu-tagaj absurdajxoj estis la normo. Mi kunsentas ke ne-Rusaj popoloj gxenerale ne estis pli malbone traktitaj ol Rusoj je individua nivelo, sed iliaj lingvoj kaj kulturoj ja malfortigxis (suficxas demandi al la Kazahxoj pri tio), kaj ili estis devigataj esti parto de Soveta Unio ke ili sxatis aux ne (ekzemple la Estonoj absolute ne volis esti Sovetoj). Tio ne nomigxas nacia justeco.
Gxis la Rusa civitanaro dauxre sopiras pri iu granda, forta lando kun forta reganto kiu prizorgas la civitanoj kiel se ili estus infanoj, aferoj ne sxangxigxos. Cetere, Laoso havis malfacilan historion en la dudeka jarcento, same kiel Cxinio kaj Rusio. Restas la fakto ke rigardante la mondon absolute ne estas kialoj por pensi ke en pli grandaj landoj homoj vivas pli bone. Ecx male.
La milionoj da homoj sen kiale mort-punitaj estas mito. Reale dum la tridek jaroj de Stalin 1922-1953 estis mortpunitaj cxirkau 700 mil homoj, el kiuj 90% dum aparta paroksismo en 1937-38, kiu postulas apartan priparolon. Ankaux tiuj ne senkiale, kvankam kiel en ajna sxtato povis esti jugxaj eraroj. Vi skribas, kvazaux la estonoj absolute (!) ne volis esti sovetiaj. Kial do en 1988 jaro en komunisma partio de Estonio estis 109897 membroj kaj 3028 kandidatoj, plus 165786 komsomolanoj? Kiu ilin devigis anigxi? Mi ekzemple ne volis esti komsomolano, kaj neniu min devigis. Do vi trovigxas en mallibero de rusofobiaj kaj kontrauxsovetiaj mitoj. En Cxinio vi povas demandi maljunulojn, kia bona vivo estis antaux ol la komunistoj unuigis la landon. Kiam estis multe da registaroj, kiuj militis inter si, malsato, epidemioj, inundoj, japana invado, amasaj masakroj ktp. En Rusio ankaux estis tempo kiam estis multaj princujoj, Rjazana, Tvera, Vladimira ktp, kiuj cxiam militis inter si, poste alvenis nemultaj mongoloj kaj cxiujn konkeris.
Por rakonti nur unu el la terurajxoj kiuj okazis sub Stalin, en Majo 1937 400 Uiguraj studentoj kiuj studis en la universitato de Tashkent, Soveta Unio, estis arestitaj kaj mortpafitaj sen jura procedo. Tio okazis simple cxar en Xinjiang estis Islama ribelo kontraux la provinca pro-Soveta registaro.
Dum tiu epoko, oni povis esti mort-punita en Soveta Unio simple pro sxangxo en la internacia situacio aux sxangxo de aliancoj. Ecx se 1937=38 estis “aparta paroksismo”, en normala lando tiu suficxus por komplete malhonorigi la memoron de Stalin. Sed evidente ne en Rusio.
Ni tiam ne estis “normala lando”, ni estis lando post terura interna milito, en internacia blokado kaj interne luktis diversaj postrevoluciaj grupoj, uzante interalie la punorganojn. Stalin sukcesis haltigi tiun dangxeran procedon kaj punis ties iniciantojn.
“Ecx se 1937=38 estis “aparta paroksismo”, en normala lando tiu suficxus por komplete malhonorigi la memoron de Stalin. Sed evidente ne en Rusio”. – Kiel mi scias, en Cxinio oni honoras Maon, en Francio estas monumentoj al Napoleono kaj Robespiero, en Uzbekio al Timuro, en Mongolio al Cxingishxano… Cxie oni estimas sian historion kaj honoras siajn gravajn historiajn personojn.
Ah, do la centoj da miloj da senkulpaj homoj mortpafitaj de Stalin ne estas problemo, cxar Stalin nur volis “haltigi dangxeran procedon”. Mi demandas min kion estus devintaj fari cxi tiuj post-revoluciaj grupoj por esti pli dangxeraj ol Stalin mem!
Multaj landoj suferis internaj militoj kaj internaciaj blokadoj, kaj sukcesis travivi sen suferigi tiom multe la propran logxantaron. Gxis multaj Rusoj dauxre pravigos tiom teruraj gvidantoj cxar ili “savis la nacion de eksteraj minacoj” aux “protektis la unuecon de la nacio”, nenio sxangxigxos por Rusio. Unue devas esti kompreno ke la rajto de la individuoj estas pli grava ol la interesoj de la nacio, kaj neniam estas bona kialo por fordoni la vivon de senkulpaj civitanoj por “pli altaj celoj”.
Cetere, se la Cxinoj honoras Mao, estas cxar ilia pens-maniero pri cxi tiuj problemoj estas suficxe simila al la Rusa. Krome, la partio de Mao ankoraux regas Cxinio, kaj publike mis-paroli pri li povas ankoraux esti riska. En Francio oni ne memoras Robespierre pozitive, nur Napoleono, figuro kiu tute ne estas kumparebla al Stalin. Timuro kaj Gengis Khan vivis antaux multaj jarcentoj, do oni ne povas uzi modernaj standardoj por jugxi ilin.
Fakte Stalin persone ecx unu homon ne mortpafis. Mi opinias, ke senpartia komisiono devus rerigardi jugxprocesojn de tiu epoko kaj konkrete klarigi, kiu estis kulpa, kiu senkulpa, kiu kulpa en mortpafo de senkulpa. Dum tiu rerigardo ne estis, cxiuj emfazoj pri “centmiloj da senkulpaj” estas senbazaj. Cxu al nia lando tiam mankis murdistoj, rabistoj, perfortistoj, spionoj, sed cxiuj mortpunitoj estis nepre senkulpaj? Napoleono ne kompareblas kun Stalin tial ke la imperiestro faris agresivan militon ecx gxis Moskvo, dum nia premiero devis defendi la landon kontraux agresiva Okcidento.
Napoleono konkeris multaj landoj, enkluzive de Italio kie mi naskigxis, sed li alportis pozitivaj, progresemaj sociaj sxangxoj al cxiun landon kiun li konkeris. Se li estus fi-nkonkerinta Rusio, eble estu estinta bona afero por la Rusa popolo.
Pri la viktimoj de Stalin, mi supozas ke vi pravigas ankaux la ekzekutoj de Zinoviev, Kamenev kaj aliaj gravaj Rusaj revoluciuloj, cxu? Stalin sukcesis murdi preskaux cxiuj ol liaj antauxaj kamaradoj. Tio estas la konduto de monstro, kiu regas monstra sistemo kie oni devas fari sian eblon por ne esti tro rimarkita, aux riski ekzekuto.
Estis interna lukto, cxu Ruslando igxu hejtajxo por mondrevolucio (Zinovjev) aux cxu konstruu socialismon por si (Stalin). Gravaj permanentaj revoluciuloj en tiu lukto atendite malgajnis. Tio estas granda bono por Ruslando. (Kvankam E-movado malgajnis kun Zinovjev. Moralo: esperantistoj ne perdu ligon kun sia popolo). Ruslando ne bezonas konkerantojn. En 1941 Euxropo (germanoj, finnoj, hungaroj, rumanoj, italoj k.a.) denove provis konkeri Ruslandon kaj murdis 27 milionojn da homoj, el kiuj du trionoj estis pacaj logxantoj. Inter tiuj viktimoj de la Okcidenta civilizacio, cxiuj “viktimoj de Stalin” estas absolute ne rimarkindaj. Sed la Okcidento ne trankviligxis: Truman planis jxeti atombombojn sur 200 sovetiajn urbojn. Resume: Stalin savis nin de fanatikaj revoluciuloj, de Hitler kaj de atommortigo fare de usonanoj; cxu ni rajtas riprocxi lin pro diversaj bagatelajxoj?
Do, laux Rusaj naciistoj kiel vi, la Nazia invado de Rusio reprezentas “Okcidenta” invado? Kia absurdajxo. La demokrataj okcidentaj potencoj kiel Usono kaj Britio batalis kontraux Hitler ek de la komenco, kaj neniam faris interkunsentoj kun li, kiel faris Stalin kun la fi-fama “Molotov-Ribbentrop” interkunsento. La invado, krome, estis evidente la respondeco de la Germana Nazia regimo, kaj ne de la tuta Euxropo, kvankam kelkaj Germanaj aliancanoj sendis iliaj soldatoj por helpi la Germanoj.
Stalin estis multe pli dangxera ol la “fanatikaj revoluciuloj” (alivorte: idealistoj) kiel Zinovjev, kaj li mortigis aux sendis al terura malliberejaj kampoj ankaux milionoj da aliaj homoj, multaj el kiuj tute ne estis dangxeraj aux revoluciemaj.
Invadis milionoj germanoj k.a.euxropanoj nenazioj, gvidataj de malmultenombraj nazioj. Al ni, en Karelion, invadis finnoj – tute ne nazioj. Ili bruligis nian familian domon, kaj miajn praavon kaj praavinon sendis al koncentrejo, kie mortigis ilin per malsato.
Britio k.a.instigis Hitleron iri orienten, kion celis la fi-fama interkunsento en Munich. En 1940 Britio mem planis ataki nin kaj bombi naftejojn en Bakuo. Usonaj kapitalistoj kreditis kaj armis Germanion kontraux nin.
Nun estas konata statistiko, kiu montras ke procento de malliberuloj en Sovetunio dum Stalin ne superas procenton de malliberuloj en nuna Usono. Do tiu kontrauxstalina propagando ne plu funkcias. Jen vi konstante insistas pri multaj senkulpaj ktp, sed cxu vi povas respondi: kiom multaj. Niaj historiistoj, esploristoj kontrolis apartajn dosierojn el tiu epoko kaj montris ke “senkulpaj viktimoj” estis kondamnitaj korekte, laux legxoj de tiu epoko.
Koncerne al via aserto, ke mi estas Rusa naciisto, mi respondas ke mi levigxis super la rusan naciismon kaj ne farigxinte sennaciulo tamen igxis homarano, en mia horizonto estas komunaj interesoj de la tuta homaro; mi motivas ke la rusa varianto de unuigxo de la homaro estas la optimuma por la homaro.
La interkunsento de Munich estas gxenerale vidata de historiistoj kiel hontinda kaj senutila provo de Britio kaj Francio kontentigi Hitler, por ke ne komencu militon. Gxi estas ankoraux memorata de la Cxekoslovakoj kiel perfido. Tamen, diri ke Britio volis instigi Hitler iri orienten vere ne havas bazon.
La vero estas ke, same kiel cxiuj naciistoj (kvankam vi diras ke vi ne estas naciisto), vi nur rigardas aferojn de unu flanko por cxiam pentri vian landon kiel la viktimo de aliaj. Vi parolas pri Usonaj kapitalistoj kiuj armis Germanion, sed vi ignoras la hontinda interkunsento inter Hitler kaj Stalin por dividi Pollandon inter si. La Finnoj efektive luktis kune kun la Nazioj kontraux Rusio, kaj ili pravigas tion nun, dirante ke se ili ne estus batalintaj kontraux Rusio ili estus finigxintaj same kiel najbara Estonio, kiu estis konkerata de Rusio kaj kies homoj estis amase senditaj al Siberiaj koncentrejoj. Ne nur la Estonoj, sed multaj Orient-Euxropaj popoloj vidas la Rusio de tiu epoko kiel konkeranto kaj subpremanto de iliaj naciaj raitoj.
Rusio efektive suferis terure dum la Dua Mond-milito, kaj defendigxis heroe je la kosto de milionoj da vivoj. Sed gxi ankaux estis kaj estas subpremanto de aliaj. Konsiderante la gxenerale auxtoritarisma, militema kaj malplacxa politika kaj socia sistemo de Rusio, mi kredas ke la ideo ke la Rusa varianto de la unuigxo de la homaro estas la optimumo vere ne povas esti prenita tro serioze de iu ajn krom la Rusoj mem.
Do finnoj nepre devis murdi miajn gepraavojn kaj bruligi mian familian domon, por ke ne trafi al siberiaj koncentrejoj kiel iuj estonoj. Bone. Des pli Stalin rajtis formovi landlimojn, por ke en estonta milito estus malpli facile al invadintoj. La kulpinto estas Okcidento: se gxi ne agresus kontraux ni en 1918-23 kaj ne planus novan agreson, kiun tamen realigis en 1941, ankaux ni povus permesi al ni esti paca lando. – La rusa varianto de homaranismo bazigxas sur geografia fakto, ke Ruslando trovigxas en la centro de la plejgranda kontinento kaj dauxre reciprokas kun la tri bazaj civilizacioj kaj bone komprenas ilin. Aliaj variantoj de homara unuigxo (aux neunuigxo) pro ilia plia malsimpleco estos pli kruelaj kaj pli eispezaj.- Vi versxajne malbone legis min: mi tiel ne skribis ke mi ne estas naciisto. Esti naciisto estas progreso rilate ol resti egoisto. Sed plua progreso estas se oni superas sian naciismon kaj farigxas ankaux homarano. Tiel ekzemple mi, konservinte mian rusan vidpunkton, povas ankaux spekti el tuthomara vidpunkto, el okcidentana, araba, cxina, juda vidpunktoj. Sed vi estas bona okcidentana propagandisto, sed ne povas spekti el rusa aux tuthomara vidpunktoj, cxar vi trovigxas mem en araneajxo de okcidenta propagando.
Se spekti aferojn el “tuthomara vidpunkto” signifas nei la krimojn de Stalin, ignorante la amason da pruvoj ke li kauzis la murdon da milionoj de senkulpuloj, mi preferas resti kun mia vidpunkto. Cetere, Stalin ankaux persekutis Esperantistoj, kiel Ulrich Lins bone priskribas en lia libro “la dangxera lingvo”
Kaj denove, en 1918-23 ne estis “Okcidenta agreso kontraux Rusio’, estis kapitalisma agreso kontraux la unua komunisma revolucio, ne suprize. Kaj en 1940-45 ankaux ne estis Okcidenta agreso kontraux Rusio, estis Naziaj agreso kontraux la homaro, enkluzive de Rusio. Se vi vere havus neuxtralan vidpunkton, vi ne vidus la tutan historion kiel Okcidenta agreso kontraux la povraj, senkulpaj Rusoj.
Cetere, mi kompreneble ne pensas ke la Finnoj pravis kiam ili bruligis vian familian hejmon aux murdis vian praavojn. Tio estis milita krimo. Kiel mi diris, Rusio suferis terure dum la Dua Mond-milito. Sed la senkulpaj viktikon de Stalin estis same kompataj.
Oni povus kredi vin, se la tuta historio de Okcidenta civilizacio ne estus konstanta agreso kontraux aliaj, komencante de la krucmilitoj. Koncerne Stalin, mi nur estas por sendependa kaj objektiva jugxo, kie elpasxu libere akuzantoj kaj defendantoj. Gxis nun cxiuj provoj fiaskis, kiel ekzemple la “jugxo super KPSU” dum Jelcin. Senjugxe akuzi iun en krimoj estas nur falsa denunco. Mi cxi tien venis ne por pridiskuti Stalinon, la interparolo pri li estas via iniciativo. Por la historia vidpunkto kaj la tuthomara vidpunkto cxio cxi estas sensignifa momento sur ne tiom granda parto de la Tero. Pri tiu momento ankoraux estas malmulte da vero, sed gxi estas uzata de okcidentaj propagandistoj kontraux Ruslando kun celo forpreni niajn terojn kaj resursojn, cxar la Okcidentaj politikuloj konsideras ke ni posedas tro da tiuj.
“la tuta historio de Okcidenta civilizacio ne estus konstanta agreso kontraux aliaj, komencante de la krucmilitoj”
Jes, kaj aliaj civilizoj neniam militis aux akspandigxis, cxu? La Islamanoj ne konkeris Hispanion perforte, kaj Cxinio kaj Rusio farigxis tiom grandaj pro harmonia kaj paca kunlaboro inter la popoloj, cxu ne?
“Senjugxe akuzi iun en krimoj estas nur falsa denunco.”
Cxi tiu ne estas jura procedo, kie oni bezonas pruvojn. Estas niaj opinioj, kaj la vero estas ke cxiuj progresemaj, rezonemaj homoj de la mondo jam kondamnis Stalin en ilia menso, kvankam en la kvindekaj jaroj multaj honestaj, progresemaj Okcidentanoj vere kredis ke Soveta Unio sub Stalin reprezentis ion admirinda kaj sekvinda. Kiel malsama estis la vero, kiun ni nun konas! Estas tempo ke ankaux la Rusoj vekigxu pri la realo.
Saluton, Jixiang! Mi ne neas ke la islama civilizacio estas simile agresema. Cxinio estas suficxe pacema dum centjaroj. Pri Rusio, nian teritorion kolektis jam Cxingishxano kaj liaj idoj, kaj bone faris, kaj ni heredis gxin dum internaj perturboj de la regno. Mi opinias ke la progresemaj Okcidentanoj prave kredis ke Soveta Unio sub Stalin reprezentis ion admirinda kaj sekvinda. Sed poste ili farigxis viktimoj de propagando. Ankaux same ni, cxar posteuloj de Stalin abunde nigrigis lin en politikaj celoj. Sed poste la homoj komencis pli detale studi la faktojn, kaj trovis ke jen malvero kaj jen malvero. Rezulte oni rajtas pridubi kaj revizii cxion negative parolatan pri Stalin. Gxenerale oni multe kalumnias kontraux grandaj historiaj figuroj, kiel ekzemple Cxingishxano, Johano la Timinda ktp
“la tuta historio de Okcidenta civilizacio ne estus konstanta agreso kontraux aliaj, komencante de la krucmilitoj”
ekzemple:
La bildo ne estas videbla.
Laux rusa anekdoto, “la Okcidento havas tradicion: unu fojon en cxiu jarcento amase invadi en Ruslandon por ricevi bonajn batojn”.
Vi devas klaki sur la bildo kaj gxi portos vin al ligilo. Temas pri fama pentrajxo pri la Rusa invado de Siberio, mi opinias.
Gxenerale, mi dankas vin pro la interesinda interparolo. La diskutoj pri aktualaj temoj helpas praktiki la lingvon. Mi esperas, ke la redakcio de “Libera Folio” dauxre publikigos akrajn aktualajn artikolojn por pridiskuto.
Por la unua fojo, mi kunsentas kun vi :). Estis interesa diskuto, kaj estas bone ke estu loko por diskuti tiajn aferojn en Esperanto.
Krimeo aligxis al Ruslando laux la popola volo; la popola volo pli gravas ol la volo de regantaj banditoj. La rajtoj de lokaj popoloj estas defenditaj. Ekzemple, la rusa popolo de Krimeo ne estos devigata glori la naziajn ukrainajn “heroojn” kiel Bandera.
Krimeo aligxis al Ruslando ne “laux popola volo”, sed laux diktatora ordono, helpe de propagando, cxeeste de fremda armeo, kaj kontrauxstare al la internacia juro.
Vi eble imagas ke okazis iu referendumo. Erare. Por okazigi referendumojn estas iuj reguloj, kaj tiuj ne ekzistas senkiale. Vi ne povas imagi ke se vi malrespektas ilin “nur iomete”, tiam la rezulto estos erara “nur iomete” sed principe fakte en ordo. Ne. Se vi malrespektas tiujn regulojn, la rezulto estas komplete falsa, diras nenion pri “la volo de popolo” kaj vi povas gxin jxeti en rubujon.
Kaze de la Krimea “referendumo” estis malrespektataj tiom multaj reguloj, ke mi povus dum unu horo tajpi pri tio, do nur la plej gravajn punktojn:
1. La referendumo estis kontrauxkonstitucia. Se oni volas ke la internacia komunumo prenu gxin serioze, gxi devus okazi en plena akordo kun la registaro en Kijivo. Komparu kun la Skotlanda referendumo, kiun organizis akorde la Skotlanda (Edinburga) kaj la Brituja (Londona) registaroj.
2. Gxi ne estis lauxorde proklamita kaj anoncita. Por prepari tian referendumon vi bezonas minimume 3 monatojn, sed prefere 1 jaron aux pli, dum kiu estas fikse konataj la dato kaj la demando. Cxi tie estis unue proklamita, kaj poste tio estis 2-foje sxangxita tiel ke ekde la “lasta proklamo” gxi okazis post nur 10 tagoj.
3. Referendumo havu demandon respondeblan per “jes” aux “ne”. Tiu cxi havis “eblajxon A” kaj “eblajxon B”. Homoj kiuj kontrauxis kaj A-n kaj B-n ne havis ion por vocxdoni.
4. Antaux referendumo devas esti ebla suficxe longa kaj libera kampanjo por ambaux opinioj “jes” kaj “ne”. Tio tute ne estis plenumita. Ukrainujaj televidkanaloj estis elsxaltitaj.
5. La vocxdonada proceduro estis en malordo. Cxiu ajn kun rusuja pasporto povis vocxdoni, ne nur Krimeanoj. Atesteble unu homo povis vocxdoni plurfoje, ne estis sistema malhelpo al tio.
6. Krimeaj Tataroj, indigxena popolo de Krimeo, bojkotis la referendumon. Tio estas nur por pripensi (kial?).
Ankoraux dum la referendo de 1991 jaro, la krimeanoj vocxdonis kontraux sendependa Ukrainio; kio ne estas mirinda cxar en Krimeo logxas plejparte rusa logxantaro. Koncerne la referendon 2014, gxi almenaux estis pli kontrauxlegxa ol la apero de Ukrainio mem kaj aliaj separatistaj sxtatoj surloke de Sovetunio. Kiel ajn, la krimeanoj ne devis esti lasitaj por formangxo al la “vagonaroj de amikeco” el naziistaj krimuloj. Kio koncernas la krimetataroj, kiuj estas etna malplimulto en Krimeo kaj ne pli indigxenaj ol la rusoj, ili ne rilatis unuanime al la eventoj kaj kelkaj el ili partoprenas en nuna krimea registaro.
korektigo: almenaux ne estis
La Tataroj ne estas pli indigenaj ol la Rusoj? La tataroj de Krimeo formigxis kiel nacio en la 15-a jarcento. Rusio nur invadis Krimeo en la 18-a jarcento, kaj Tataroj estis la plej-multo de la logxantoj gxis la fino de la 19-a jarcento. Malbonsxance en 1944 Stalin ordonis ke ili cxiuj estu forportitaj al centra Azio, kaj poste nur kelkaj reiris al Krimeo. Pro tio ili nun estas relative malmultaj, kaj (ne surprize) ili gxenerale vidas Rusio kun suspektemo kaj kontrauxas la aneksio de ilia hejm-lando.
Kiujn la menciataj krimetataroj detenis en sia hxanujo kiel sklavojn? Kiuj konstruis al ili palacojn kaj fontanojn? Tio estis rusoj kaj anoj de aliaj hindeuxropaj popoloj, ekzemple grekoj kaj armenoj.
Pri la -3: jen adeptoj de sklavposeda sistemo montris sin. Kial do vi neniel argumentas, nur silente minusas?
Kiam mongoloj-tataroj okupis Krimeon en 13-a jarcento, la duoninsulo ja ne estis dezerta kaj senhoma: “La unua apero de la mongoloj en Krimeo estis en 1223, kiam iliaj militeatroj Gxebe kaj Subetej invadis la duoninsulon kaj okupis urbon Sudak, venkinte (kiun do?..) la rusa-kumanan aliancon”. Do la rusoj delonge tie logxis, post kiam invadis tien princo Vladimiro en la jaro 988.
Jes, sxajne parto de Krimeo estis konkerita de la Kieva Regno ecx antauxe ol la Otomana Imperio konkeris gxin. Sed tio ne sxangxas la fakto ke la Tataroj vivas tie de pli longe ol la Rusoj kiuj estas tie nun.
Cxiu kaze tio vere ne gravas. La Rusoj jam vivas tie de suficxe longe por esti konsiderataj indigenaj. Pli grava estas la fakto ke Stalin forpelis la Tataroj, kaj pro tio ili nun estas tiom malmultaj. Ili gxenerale subtenas Ukrainon, kaj ne Rusion, kaj se ili estus pli multaj, la Rusa “anekcio” ne estus tiom simpla…
Ne tiel simple. La Krimea hxanujo estis sklavposeda regno. Kiam Potjomkin elkondukis el Krimeo la kristanojn: rusojn, grekojn kaj armenojn, la hxanujo sen sklava laboro baldaux cxesis. En 1939 en Krimeo logxis 218879 krimetataroj, sed en 2001 245291, el kio ne videblas granda efiko de stalina forporto. Aldone, malmultigxis aliaj popoloj en Krimeo dum la germana invado, unuavice la judoj. Multaj krimetataroj volonte kunlaboris kun la invadintoj, revante pri iama hxanujo, ili partoprenis en ekstermado de aliaj popoloj. Ne opiniu ke la forporto estis ia kaprico de Stalin. Sed nun la krimetataroj tute ne unuanime subtenas Ukrainion. Ili ricevis plusojn el tiel nomata “anekso”: 1) krimetatara lingvo estas agnoskita unu el oficialaj, kio ne estis en Ukrainio, 2) ili legitimis posedon de terpecoj, 3) grandigxis ekz.la pensioj, 4) ili nun estas en unu sxtato kun parenca popolo, la kazanjaj tataroj, 5) ili gxuas pacon kaj trankvilecon anstataux ukrainia interna milito kaj banditismo. Ardaj subtenantoj de Ukrainio forveturis al Ukrainio, kaj Ukrainio nun havas kun ili problemojn, ili volas sian regnon en parto de la ukrainia teritorio..
Kiam temas pri sklavismo, ne estas ke sub la Tsaroj kaj sub Stalin la popoloj de la Rusa imperio estis tiom malsama ol sklavoj….
Laux proverbo, inter vero kaj malvero estas kvar fingroj (distanco de okulo gxis orelo). Cxu vi persone vidis kiel oni vivis dum caroj aux Stalin…
Efektive mi ne havis la malbonsxanco naskigxi en Rusio en tiu epoko.
Ankaux mi estis suficxe juna, sed miaj gepatroj vivis en tiu epoko. Ili estis dankemaj al la sovetia potenco. Vi skribis, ke dum la caroj oni vivis simile al sklavoj. Parte vi pravas, estis la servitudo, kiun aparte krueligis Petro la Unua kaj nuligis Aleksandro la Liberiginto en 1861 jaro. Miaj prauloj logxis norde, kie neniam servitudo estis. Sed fakte en siaj vilagxoj ili vivis malricxe kaj senperspektive, ilia vivo dauxris 30-40 jaroj. Tiun mizerecon cxesigis la sovetia potenco, gvidata de Stalin. Mia patro povis lerni kaj farigxis sxipestro, mia patrino ankaux elveturis el vilagxo urben kaj farigxis ekonomistino. La epoko estis malsimpla kaj malfacila, sed ili estis tiam felicxaj. Male kontraux Jelcin kaj gxia “liberala-demokrata” epoko ili estis plenaj da indigno.
Certe viv-kondicxoj multe plibonigxis por ordinaraj Rusoj dum la 20-a jarcento. Sed cxu kondicxoj ne plibonigxis preskaux cxie en la mondo? Cxu Italaj, Koreaj, ecx Hindaj kamparanoj ne vivas multe pli bone nun ol en 1917? Cxu vere ne estis aliaj manieroj plibonigi la vivon de la Rusaj amasoj ol krei tiom fermitan, paranoian, kruelan sistemon kiel tiu kontrolita de Stalin? Mi dubas. Kaj mi suficxe certas ke ecx sen la revolucio de 1917, Rusoj ne plu vivus nur 30-40 jaroj.
Mi komprenas ke ankaux la vivo sub la Caroj estis malbona, kaj en la komenco la komunisma revolucio alportis multaj bonaj sxangxoj. Sed en la fino, cxu vere valoris la peno pasi jardekoj sub tiel kruela kaj stultiga diktatura regado kiel tiu de Stalin? Mi kredas ke ne.
La vivkondicxoj de malricxuloj de la mondo bonigxis gxuste rezulte de rusa ekzemplo. La mondaj ricxuloj timis ricevi similan sangan revolucion kaj perdi cxion. Cxie en la mondo kreskis komunismaj kaj socialismaj movadoj. – Stalin ne estas demoniginda. Komparu lin kun samtempaj gvidantoj de najbaraj sxtatoj, kiuj estis panoptiko el monstroj. Hitler, kiu ne bezonas prezentadon. Horti kaj Salasxi. Pavelicx kun korboj da elsxiritaj okuloj. Pilsudski. Mannerhejm. Estroj de Japanio (Nankina masakro, bakteriologiaj eksperimentoj super militkaptitoj, deviga prostituigo de koreaninoj)… Sur ilia fono Stalin estas ekzemplo de humanismo. Sed cxiuj tiuj monstroj pretis tuj ataki Sovetunion, kio okazis en 1941. Ili vere arangxis spionan kaj sabotan agadon kontraux Sovetunio. Do, “se vi estas paranojulo, tio ankoraux ne signifas, ke oni ne persekutas vin”.
Vi ne bezonas diri al mi kiel teruraj estis la fasximaj regimoj. Mi bone scias tion mem. Mia ge-avo estis Germana Judo kiu eskapis al Britio kiam li estis 16 jara. Li poste farigxis komunisto, sed li seniluziigxis pri Soveta Unio post la Soveta invado de Hungario en 1956.
Cxiu kaze estis certe bonaj idealoj malantaux la komunisma movado. Estas malbonsxance ke cinikaj homoj kiel Stalin donis malbonan reputacion al komunismo.
Mi opinias ke cxiu homo devas havi firman stangon en sia konscio, pri tio kio estas gxusta kaj malgxusta, sed ne jen iluziigxi jen seniluziigxi pri iu ideo. Se la ideo estas gxusta mem per si, nenio povas doni al gxi malbonan reputacion. Ekzemple, pro tio ke Hitler mangxis per kulero kaj forko, ni ne devas trinki el flako. Mi estas kristana socialisto; mi opinias komunisman ideon esti bona; la apostoloj kaj la fruaj kristanoj estis ja komunistoj kaj ilia havajxo estis komuna; sed tio postulas de la adeptoj apartan sanktecon. En Sovetunio la ideo pri strebo al komunismo estis bona kaj nobligis la homojn, sed la ideo de ateismo cinikigis multajn homojn. Cxar por kio fari bone, se oni egale fine mortos kaj sur la tombo elkreskos lapo?
La ideo de komunismo estis bona, sed la Soveta sistemo kaj la aliaj tiel-nomataj komunismaj sistemoj estis finfine malbonaj. La strebo por komunismo certe nobligis la homoj en Soveta Unio, sed multaj aliaj ecoj de la sistemo, ekzemple la konstanta atento ne diri la maljusta afero antaux la maljusta homo, mal-nobligis ilin.
Moderna komunisma movado devas komenci de vera analizo de kio misfunkciis en Soveta Unio.
Mi opinias ke la marksisma komunisma movado forpasis en la historion. Gxi kelktempe ankoraux vivos, sed en aspekto de lacertoj kompare al iama aspekto de grandaj dinosauxroj. Sed aliforma komunisma movado nepre aperos. Sovetunio estis aparta okazo, cxar la socialisma eksperimento koincidis kun tiuj temoj, kiel grandaj ruinigaj militoj kaj elkamparanigxo (kiu en ajnaj landoj akompanigxis kun kruelaj ekscesoj, kiel la Ĉirkaŭbaro en Anglio aux la Kamparana milito kaj la Tridekjara milito en Germanio, kiuj mortigis 85% da germanaj viroj).
Cxu ne estas strange ke vi, kiu subtenas komunismon, tiel insitas je rajto de Ukraina sxtato (kaj ukrainaj naciistoj) superi volon de popolo de Krimio (ne nacio, ne etno sed popolo)? Temas ne pri rusa aux rusia naciismo. Se ili volus aligxi al Usono ili aligxu. Temas pri estimo al volo de simplaj homoj eviti ukrainan idiotismon pri kiu ili ne kulpas. Ili gxin ne partoprenis kaj ne subtenis.
1/”Krimeo aligxis al Ruslando ne “laux popola volo” — Vi scias/povas prezenti tiajxon?
Mi ne kredas, ke 89% balotis “por”, sed ke pli ol 75% – tion mi kredas. Al mi rakontis prie. Certe, estus pli gxuste demandi homojn tie. Rekte!
Vidu, principo pri pri popola memdecido en iu certa teritorio estas kontraudira al principoj de sxateco. Oni nur hipokrite laute anoncas, sed praktike ne funkcias. Jen estas kataluna demando, skota (oni vocxdonis, sed kiom da hurloj por kaj kontrau estis), estas aliaj ‘tiklajxoj’.
2/”sed laux diktatora ordono” – ordonon ja oni povas dampigi, kiel en “itala striko”
3/ “helpe de propagando” — aha, el aliaj partoj de Ukrainio estis silento… 😉
4/ “cxeeste de fremda armeo” – grupo de rusia armeo estis tie lau traktato inter Rusio kaj Ukrainio, sxajne ne pli ol 14 miloj. Vi havas pruvojn, ke antau kaj dum baloto da armeanoj estis pli?
5/ “kontrauxstare al la internacia juro.” — kaj en Kosovo oni obeis internacian juron? 😉
Vi uzas numeritajn punktojn, sed vi tute ne respondas al miaj numeritaj punktoj! Nome ke la referendumo estis kontrauxkonstitucia kaj mise organizita. Tial tute ne gravas la elcentajxo, cxar la rezulto estas nevalida, komplete falsa.
Mi ne komprenas vian rimarkon “el aliaj partoj de Ukrainio estis silento”; fakto estas ke Rusujo povis auxdigi en Krimeo sian propagandon, sed Ukrainujaj televidkanaloj estis elsxaltitaj.
Fremda armeo venis ekster la traktato, cxar jes ekzistis tie rusuja armea bazo konsentite de la ukrainuja registaro, sed je tia agado kian la armeo fakte faris (agi ekster la bazo, “supervidi” vocxdonadon en parlamento, ekokupi teritorion) gxi certe ne havis mandaton laux tiu traktato.
Tiu cxi diskuto estas pri Krimeo kaj ne pri Kosovo (se en Kosovo okazis io kontrauxregula, tio ne pravigas iun ajn fari ion kontrauxregulan en Krimeo).
“Nome ke la referendumo estis kontrauxkonstitucia kaj mise organizita” – do, Vi scias multe pli, ol mi, informita pli bone, pli komplete. Bone, akceptu ni tion!
Nur demandetoj: Kie Vi akiris la sciojn/informojn? Kiu estas Via QTH?
Cxu Vi cxeestis Krimeon dum vocxdono? Cxu Vi parolis kun krimea logxantaro?
jen rezultoj de usona firmao enketa:
http://www.pewglobal.org/2014/05/08/despite-concerns-about-governance-ukrainians-want-to-remain-one-country/pg-2014-05-08-ukraine-russia-1-02/
Formalaĵoj, formalaĵoj… Sed respondu ja, ĉu Ukrainio restigis por Krimeo eĉ unu “leĝan” eblecon decidi mem? Ne. Fakte, oni “enŝlosis” Krimeon senrajta. Do kion fari?
Iru al Krimeo kaj rakontu ĉion ĉi al homoj. Pri “perforteco”, “diktatora ordono” ktp. Kaj aŭdu, kion ili respondos…
1 Konstitucio de Ukrainio estas neneigita per renverso en Kievo. Tiuj kiuj faris la renverson perdis rajton paroli nome de ukrainia popolo kaj neneigis la Konstitucion. Post tio la estinta sxtato Ukrainio ne plu ekzistas kaj nova nazia sxtato havas neniun rajton de malnova.
2 Gxi estas lauxordo de loka registaro proklamita kaj anoncita. Se ve ne volas tion akcepti estas via pesona afero.
3. Tio estas afero de ajna referendumo, aliaj ne ekziatas.
4. Cxu vere? Cxu ne suficxis “kompanio” en Kievo? Kaj ukrainaj tvkanaloj laux mia scio estis kaj estas libere reigardeblaj en Krimio.
5. Tio ankaux estas via fantazio. Kaj ecx se estas tiel tio ne sxangxas rezulton de vocxdonado.
6. Krimiaj tataroj ne estas indigxena popolo de Krimio sed nur restintoj de iamaj invadanoj, krom en tiu cxi okazo neniu “indigxineco” gravas. Aliokaze en Usono rajtus vocxdoni nur indianoj. (Kaj laux mia scio gxuste ili ne havas civilajn rajton)
Kaj finfine cxio tio havas niniun sencon cxar estas delonga kaj senduba deziro de krimianoj aligxi al Rusio. Tion scias cxiuj kiuj havas almenaux ajnan kontakton kun la regiono. Tion bone scias kaj agnoskas ankaux ukrainaj nazioj.
Interesa problemo, kaj malfacila.
El la vidpunkto de UEA, gravas artikolo 13 de la statuto, kiu diras ke: “Principe UEA akceptas el unu regno nur unu landan asocion, sed la Komitato rajtas akcepti plurajn”. Se la rusa landa asocio pretendas funkcii en Ukrainio, tio kontraŭas la statuton. La komitato povus akcepti tion, sed ĝi ne faris.
Tamen, landa asocio certe rajtas havi membrojn en aliaj landoj, kaj la fakto ke la rusa asocio havas membrojn en Ukrainio ne estas problemo. UEA povus insisti, ke tiuj membroj ne estas rusaj membroj sed eksterlandaj, sed tio havus nenian praktikan sekvon.
Ne estas klare al mi ĉu la rusa asocio specife diris, ke ĝi etendiĝas ĝis Ukrainio; se jes, UEA principe povus eksigi ĝin. Malpli draste, UEA povus deklari, ke ĝi ne agnoskas ke la rusa asocio funkcias en parto de Ukrainio.
Rusia Esperantista Unio (ne rusa!) estas jure registrita socia organizaĵo en Rusio. Do ĝi funkcias laŭ leĝoj de Rusio. Krimeo estas leĝe aŭtonoma respubliko de Rusia Federacio. Do ne estas problemo por REU. Estas problemo por UEA, kiu estas kvazaŭ neŭtrala asocio. Sed estinte registrita en Nederlando – lando de NATO, UEA devas subiĝi sub politiko de NATO. Bedaurinde…
kiel kutime temas pri NATO kontraŭ rusio…. mi scivolas kial kontraŭ-rusia organizaĵo ankoraŭ tiom influas politikon kaj opinion…
UEA tute ne devas sekvi politikon de NATO. Nederlando ne estas totalisma lando.
Kion UEA jes devas nepre sekvi, estas la politiko de Unuigxintaj Nacioj, cxar UEA estas en Oficialaj Rilatoj kun Unuigxintaj Nacioj.
Tio, ke Krimeo estas lauxlegxa teritorio de Ukrainujo, okupata nuntempe far Rusujo, estas ne nur simple “opinio de NATO”. Tio estas opinio de preskaux cxiuj landoj de la mondo krom Rusujo. Cxar cxi tie Rusujo frape malrespektis internacian juron. Bedauxrinde, sed tia estas la realajxo.
tiu oficiala opinio de UN inter aliaj ne spegulas la voĉdonitan volon de la civitanoj koncernaj… ĉu la volo de krimeanoj ne gravas? ĉu la civitanoj de krimeo “frape malrespektis internacian juron” dum ili voĉdonis secesii post la (kontraŭleĝa) puĉo?
politiakj aliancoj ŝanĝiĝadas.
Kara Miko, legu mian pli supran komenton kiu komencigxas ‘Krimeo aligxis al Ruslando ne “laux popola volo”‘.
Do, ne la Krimea popolo, kiu vere ne havis elekton, sed gxuste tiu kiu sendis armeon kaj sekve organizis tiun farson kiu estis poste false nomita “referendumo”, frape rompis la internacian juron.
Ne la homo por sabato, sed la sabato por homo.
La krimeanoj ne devis suferi por nesciate de kiuj verkita la internacia juro.
eble estus saĝa legi ion pri la rezultoj rikoltitaj de usona firmao:
http://www.pewglobal.org/2014/05/08/despite-concerns-about-governance-ukrainians-want-to-remain-one-country/pg-2014-05-08-ukraine-russia-1-02/
Eble la fakto ke UEA havas oficialajn rilatojn kun UN kaj Unesko signifas ke ĝi devas sekvi la politikon de UN. Mi dubas pri tio, sed povus esti tiel.
Mi pensas ke la kaŭzo pro kiu UEA devas sekvi internacian juron rilate al la teritorio de Ukrainio kaj Rusio estas ĉar la statuto diras ke esenca kondiĉo por la laboro de UEA estas “bonaj internaciaj rilatoj” laŭ “internacie rekonataj instrumentoj”, kaj ĉar la statuto uzas la vorton “regno”. Tio devigas UEA sekvi internacian juron rilate al internaciaj rilatoj, homaj rajtoj kaj la agnosko de regnoj.
Cetere, ĉu estas simila problemo pri la israela asocio? Ĉu ĝi pretendas funkcii ekster la internacie akceptitaj limoj de Israelo?
Kara Ives “Belfejo ” ? Lau mi modesta scio , ” UN “ne faras politikon – sed ties ghenerala asembleo – estas al mi konataj la senchesaj rezolucioj au la manko de armea forto . La “internacia juro ” kie ghi estas skribita?
La shtato Israelo estas kontestata de UN per senefikaj rezolucioj – la limoj de Israelo ne estas internacie akceptitaj.
Ĉu ne estus pli bone forigi tiun kontraŭzamenhofan punkton pri “landaj asocioj” kaj reformi UEA?
Kara la supra artikolo estas kompleta absurdaĵo: La esperanto-movado ne estas politika asocio kaj estas la privata afero de la krimeaj esperantistoj mem decidi, ĉu ili preferas aparteni al Rusa Esperanto-Unuiĝo aŭ al la Ukrainia. Al UEA tio absolute estas indiferenta kaj la fakto, ke Krimea Esperanto-Centro membras en REU absolute ne signifas, ke UEA havas iun-ajn opinion pri la apartena de Krimeo al Rusio aŭ al Ukrainio. UEA rilate al politiko estas neŭtrala kaj tial havas neniun oficialan opinion pri ŝtatolimoj! Se iu ajn estrarano aŭ komitatano ion alian esprimis, tio estas ties privata opinio. Por UEA simple gravas, ke la esperantistoj en Krimeo povas partopreni la Esperanto-vivon. Ĉu tio okazas tra rusa aŭ ukrainia asocio, tion tiuj homoj povas solvi mem kaj ĉiu tia decido nur rilatas al la organizado de nia movado por simple pragmatikaj kaj praktikaj kialoj, sed tio neniel signifas esprimon de opinio pri rekono aŭ malrekono de ŝtato. Tiu demando simple ne estas temo, pri kiu UEA aŭ la Esperanto-movado entute povas kaj devas kaj rajtas okupiĝi. Do UEA ankaŭ ne povas havi iun-ajn vidpunkton aŭ opinion pri tiu temo!
Imagu, ke Kataluna Esperanto-Asocio (ekz.) petas alighon al UEA kiel “landa asocio”. UEA ne povus reagi per “ni estas absolute indiferentaj pri tio” au “pri tiu temo UEA au la Esperanto-movado nek povas nek devas nek rajtas okupighi”. Kion ajn UEA faros (bone rimarku: KION AJN), tio estos politika decido. Se UEA akceptos, tio estos politika decido. Se UEA rifuzos, tio estos politika decido. Kaj ech se UEA restos sidanta kaj ech ne reagos: ech tio estos politika decido.
Vole-nevole UEA faras (kaj devas fari) politikajn decidojn KONSTANTE: per agoj, per neagoj kaj per malagoj.
Kara Francsico – memkompreneble en la greka senso de la vorto “polis” iu ajn aktiveco estas politika, tamen ĉu UEA akceptas Katalunan Esperanto-Asocion (kion ĝi eĉ laŭ sia nuna statuto povas fari) kiel nova landa sekcio (kio kun certeco okazos, se KEA iam denove petos aliĝon – por tio mi helpos zorgi per miaj fortoj!) – tio nur signifas, ke UEA havos du landajn sekciojn sur hispana teritorio, sed UEA havas nek la rajton nek la kompetenton esprimi ion pri akcpeto politika de ŝtato. Se ni rekonas landan sekcion, tio rilatas nur al tiu asocio – al kiu ŝtato iu teritorio apartenas, tio entute ne estas afero de UEA. Mi atentigas en tiu-ĉi kunteksto, ke ekzemple FIFA havas landajn membroasociojn en Skotlando kaj sur Faroaj insuloj, kvankam tiuj du teritorioj ne estas ŝtatoj. Kaj neniu havas problemon kun tio. La fakto ke FIFA havas skotan landan sekcion neniel estas rekono de Skotlando kiel ŝtato. Kaj tute same pri UEA: Kiujn landajn sekciojn ni havos, tio nur estas afero de nia propra praktika organizaĵo. UEA laŭ siaj statutoj ne devas okupiĝi pri politiko kaj ĉiuj tiuj diskutoj kaj ĉiuj provoj voli ricevi de UEA vidpunkton pri la krimea demando estas eĉ kontraŭ la statutoj de UEA. UEA simple ne havas opinion pri tiu demando kaj ne rajtas havi – punkto kaj fino!
Pro tio la sinteno de UEA estas cxiam sekvi la decidojn de UN. Cxu tio signifas politikan subtenon al UN. Eble! Sed almenaux tiu maniere UEA ne devas mem preni posicio pri cxiu konflikto en la mondo..
UEA entute ne havas kialon enmiksiĝi en naci-ŝtatajn kaj naciismajn diskutojn! UEA ne devas entute sekvi politikon, ne de Ukrainio, nek de NATO, nek de Rusio nek de UN. Simple UEA estas lingva kaj kultura organizaĵo, ĝia tasko estas labori por la disvastigo de Esperanto, se UEA kiel UEA komencas enmiksiĝi en tiajn ŝovinismajn politikaĵojn, tio povas nur konduki al malharmonio inter la membroj kaj al kvereloj tute senutilaj. Bedaŭrinde en la pasinteco ripete estraranoj de UEA komencis flati diktatorojn kaj popolismajn politikistojn de ĉiaj flankoj – menciindas ekzemple fratiĝo kun certaj naciismaj fanatikuloj emfazante „lukton kontraŭ la angla“, kio ja estas kompleta stultaĵo. Certe ne estas tasko de Esperanto lukti kontraŭ la angla. Tute ne estas la tasko de UEA entute lukti kontraŭ io, kun escepto de lukto kontraŭ lingva diskriminacio. UEA devas lukti por io, nome por la disvastigo de Esperanto kaj por ĝia enkonduko kiel universala lingvo. Do mi vere kontraŭas ĉiujn provojn de diversaj naciistoj, kiuj deziras instrumentigi la Esperanto-movadon por siaj propraj ŝovinismaj celoj. La celo de Esperanto estas ĝuste krei ponton inter la homoj de diversaj nacioj, kaj tial mi povas nur ripeti: La krimea demando ne estas demando de la Esperanto-movado, tiu demando ne rilatas al Esperanto kaj estas la privata afero de la esperantistoj en Krimeo decidi, tra kiu kanalo ili volas membri en la Esperanto-movado, ĉu ilia asocio apartenu al ukrainia aŭ rusia tegmenta asocio. Tia decido rilate al UEA nur havas pragmatikan signifon. Por UEA tute ne ludas rolon, al kiu ŝtato tiu aŭ alia teritorio apartenas. La dilemon en UEA bedaŭrinde ni travivas, ĉar daŭre ni aplikas sistemon de landaj sekcioj, kiu fakte estis kreita dum la malfeliĉa kolonja kongreso en flatado kun la germana nazia reĝimo – komplete senutila flatado cetere kun aĉaj malamikoj de Esperanto. Tia flatado estiĝis el timo de la reĝimo, sed neniel tiu flatado povis malhelpi la postan persekutadon fare de tiu diabla reĝimo.
Ĉu ne estus pli facile reformi UEA por landlimoj tute ne influu al io ajn?
La artikolo ne estas absurdaĵo, sed ĝi temas pri problemo, kiun UEA ne povas eviti. Eble vi ne (re)legis, kion mi ankoraŭ kiel la Ĝenerala Direktoro de UEA skribis al la Komitato la 5-an de aŭgusto 2015: https://groups.yahoo.com/neo/groups/komitato-de-uea/conversations/messages/8530
Kiel estas malfacile por cxefulo de politike neutrala organizajxo manovri en ondeganta maro kie jen tie, jen alie elstaras politikaj rokoj kaj glacimontoj. Bone, ke Vi evitis tiajxojn!
Kara Osmo: Jam la titolo mem estas komplete absurda: „REU aneksis Krimeon…“ – do tio signifus, ke nun Rusa Esperanto Uniĝo regas la insulon… analizu nur jam tiun vortojn… tio ja vere estas unika afero, ke iu Esperanto-klubo subite havus politikan povon pri teritorio… – ne tiu artikolo estas simple sensencaĵo. La problemo estas tute alia, nome ke certaj naciistoj (de ambaŭ flankoj) ĝuste volas, ke UEA publike pravigas ilian sintenon. Tio memkompreneble estas komplete ridinda, ĉar UEA estas kultura asocio, kiu havas nenian influon al ŝtata politiko. Krome simple la demando ĉu Krimeo apartenas al Rusio aŭ al Ukrainio vere ne koncernas UEA-an. Do per aliaj vortoj: La decido ĉu Krimea Esperanto-Centro membras en Rusia aŭ Ukrainia Asocio aŭ eĉ entute agas sendepende, tiu decido estas afero de tiuj tri asocioj, sed ne de UEA! Kaj persone mi rekomendas al ĉiuj koncernitaj homoj, nuntempe elekti solvon, kiu plej taŭgas por povi daŭrigi sen praktikaj problemoj la aktivecon por Esperanto. La reĝimoj ŝanĝiĝas, sed la homoj restas – do mi petas tiun stultan diskuton pri nacieco kaj ŝtataj teritoroj lasi al tiuj stultuloj, kiuj ankoraŭ vivas en tiu malalta ŝtupo de evoluo, kie nacio havas signifon. Ni komprenu, ke ni havas unu solan planedon je dispono, la tuta divido al naciaj teritorioj estas ja kompleta absurdaĵo – vere al Esperantisto tiu demando ĉu Krimeo aparteas al Rusio aŭ al Ukranino aŭ al Ĉinujo aŭ al Mongolio devas esti vere egala. La homaro estas unu sola popolo kaj naciismaj diskutoj povas konduki nur al kvereloj kaj malinterkonsento.
Saluton al cxiuj samideanoj! Estis interese por mi legi viajn opiniojn pri la temo. Mi preferis ne enmiksigxi, sed ricevis leteron de versxajne konata al multaj Andreas Kuenzli kun informo pri la diskuto kaj blasfemoj kontraux Kalle, kiu, laux Kuenzli, iniciatis cxi kontrauxukrainan disputon.
Mi bone scias politikan orientigxon de Kalle. Lian libron “Krimeo estas nia” ukrainaj esperantistoj tradukis al la ukraina kaj donacis al iu ukraina gravulo.
Mi konstante ricevadis leterojn de Kuenzli malagrau petoj cxesi, poste petegoj nenion sendi al mi. Tamen ne sukcesas bremsi lin. Li estas ekstrema rusofobo, ne toleras Putin kaj konsideras, ke sen lia “helpo” mi ne scius la situacion en Krimeo kaj Rusio. Konduto de ne sana homo…
Vi mencias unu parton de la statuto (neŭtraleco pri politikaj problemoj), sed vi forgesas ke “bonaj internaciaj rilatoj … estas por la laboro de UEA esencaj kondiĉoj”, kaj ke “principe UEA akceptas el unu regno nur unu landan asocion, sed la Komitato rajtas akcepti plurajn”.
UEA devas atenti pri ĉio en sia statuto, ne nur pri unu parto.
La kunprezidanto de svisio , Didi Weidmann estas komitatano A de UEA .
Li reprezentas la absurdan shtaton svislando . Sed mem li propagandas ghin per publikigo de naciisma kaj shovinisma literaturo ( Heidi- kaj la sonorila urchjo ) .
Mi mem preferus alighon de svisio al rusio , chinio, au senshtatan UN.
Mi pardonpetas, sed mi ne komprenas, kion signifas la frazo ‘La kunprezidanto de svisio Didi Weidmann”
Kara Dieter, ja estus bele esti kunprezidanto de Svislando – bedaŭrinde tian postenon mi ne havas, nur kunprezidantecon de Svisa Esperanto-Societo (sufiĉe malgranda kaj sensignifa grupo bedaŭrinde). Sed, ke tion vi ne povas distingi, ja diras ĉion pri la saĝeco de via interveno. Ke Svislando estas absurda ŝtato, ja estis la opinio de naciisma diktatoro kiel Kadafi, ĉu ties filozofion vi defendas? Heidi kaj Sonoril-Urĉjo estas tre valoraj infanlibroj. Oni ja devas estis absolute ignoranta persono, se oni pretendas, ke tiuj belaj homaj libroj, kiuj instruas tre pozitivajn pedagogiajn valorojn, estas ŝovinismaj aŭ naciismaj. Priskribi belecon de lando aŭ pejsaĝo ja certe ne estas naciisma aŭ ŝovinisma. Cetere mi ne volas maltrafi jen la okazon atentigi vin, ke la du Heidi-libroj aperis en Esperanto lastjare en mia eldonejo, kaj ke la Sonoril-Urĉo ĉi-somere aperos en komuna eldonado de mia eldonejo kun la fama svisa eldonejo Orell Füssli.
Mi pensas ke la redaktistaro de Libera Folio ofte forgesas ke ni ĉiuj estas en la sama flanko.
almenaŭ unu redaktisto publike asertas ke tiuj kiuj malsame opinias estas “napokapoj”. 🙁
Bv. citi tiun publikan aserton. Mi ne trovis ghin.
Kion li dirus se ne la politika korekteco )))
PRI LA TERMINO “ANEKSO”. Laux Plena vortaro, aneksi estas aldoni al regno fremdan teritorion. Sed rusa vorto “anneksija” enhavas nuancon. “Speco de agreso, perforta aligo (okupo) de la tuto aux parto de teritorio de alia sxtato aux etno, kaj ankaux perforta deteno de etno en la limoj de fremda sxtato”. Laux tiu determino, Krimeo estis en 1991-2014 “anneksijita” fare de Ukrainio: la krimeanoj prezentis sian malvolon esti en la limoj de Ukrainio en 1991, kaj konservis tiun malvolon gxis 2014. Do, dum 23 jaroj ili estis perforte detenataj en la limoj de fremda al ili sxtato.
Mi volas reagi al kelkaj diversopiniaj komentoj. Jen estas la unua – al trafaj komentoj de Vlado Romanov, kiun mi sxajnas ne konas kaj volus konatigxi.
– Kvankam mi ne povas nomi min sennaciulo, estas strange kaj terure vidi kelkajn okcidentajn esperantistojn je unu flanko kun la ukrainaj nazioj banderanoj… Kion dirus pri tio la pereinta Lidia Zamenhof… – Nia kara Majstro ja instruis rompi limojn inter popoloj… kaj konstrui pontojn inter popoloj. – Krimeo aligxis al Ruslando laux la popola volo; la popola volo pli gravas ol la volo de regantaj banditoj. La rajtoj de lokaj popoloj estas defenditaj. Ekzemple, la rusa popolo de Krimeo ne estos devigata glori la naziajn ukrainajn “heroojn” kiel Bandera.
Mi kun miro eksciis antauxnelonge, ke multaj aktivaj esperantistoj ecx ne auxdis pri letero de Zamenhof Post la Granda Milito ALVOKO AL LA DIPLOMATOJ
En la letero ja temas, ke nepra kondicxo de paco inter diversaj nacioj en cxiu lando estas egalrajtoj de tiuj nacioj.
Antaux jaro mi sendis cxi leteron de Zamenhof al la ukrainia dissendolisto, cxar inter la aktivaj esperantistoj tie estas sxovinistoj. Respondis nur prezidanto de Ukrainia E-Asocio. Li dankis por la interesa informo, sed persone al mi, ne en la dissendolisto
Grava ideo, egalrajtoj de la nacioj! Zamenhof gxenerale generis multon da gravaj ideoj, aktualaj gxis nun… Sxajnas ke mi vin konas, cxu laux MET 1987 en Torbejevo Lago aux laux BET en Tallinno…
Mi partoprenis BET en Tallin. Sed mi ne aktivis tie. Se vi ne volas malkovri vian logxlokon cxi tie< bonvolu skribi al mi jefim_z@mail.ru
pilumib@mail.ru
Cxu alvenis mia letero, kiu kun du fotoj?.. Intercetere, en Krimeo logxas du miaj kuzinoj, kiujn mi volas trovi.
Vlado, mi nur nun ekvidis cxi mesagxon. Dauxrigu ni la korespondadon per la posxsto
Mi volis partopreni la disputon, sed decidis, ke pli nature estus, se mi kiel atestanto de la krimeaj eventoj rakontos pri tio.
Do, kiam en kieva majdano okazadis la terurajxoj, krimeanoj vidis cxion sur televidekranoj kaj indignis. Ili bone komprenis, ke la batalo estis organizita de sxovinistaj teamoj el okcidenta Ukrainio, antauxpreparitaj speciale cxicele. Kaj kiam la pucxo sukcesis, ni atendis aperon de tiuj teamoj en Krimeo. Des pli, ke okazis terura atako al 7 busoj de krimeaj anoj de kontrauxmajdano survoje al ilia reveno hejmen. Nur 2 busoj revenis.
Mi memoras, ke mi kun la edzino iris tra la cxefa placo kaj ekvidis amason de homoj. Evidentigxis, ke kelkaj homoj kolektas listojn de dezirantoj partopreni tacxmentojn de sindefendo. “Mi pensas, ke tiuj homoj estas anoj de sekurecservo(tiutempe ukrainia) kaj poste arestos cxiujn, kiuj registrigxis” – diris mi al la edzino. Sed baldaux ni eksciis, ke la tacxmentoj aperis, kaj en multaj lokoj de Krimeo. Samtempe ni eksciis, ke nokte junularo dejxoras en la centra placo por malhelpi al radikalaj krimetataroj faligi monumenton al Lenin. La aktivuloj estis anoj de porrusia partio, gvidata de Aksjonov.
Kaj aktivigxis tataraj radikaloj. Mi ne eraris. Temas ne pri krimetataroj, sed pri muslimaj teroristoj el organizajxo Hizb ut-Tahrir (Хизб ут-Тахрир), kiuj aperis en Krimeo kaj du jarojn antaux la eventoj ekaktivis. 26-an de februaro gxuste ili estis la cxefa forto, kiam okazis kontrauxstaro inter krimetataroj kaj rusoj. Ilia cello estis ne nur preventi kunsidon de la Parlamento pri referendumo, sed eki interetnikan konflikton kaj tiamaniere altiri NATO. Gxis 3 marto ili planis penetri armeajn detonejojn kaj komenci trancxi rusojn. Enmiksigxus ka rusia Nigromara flotaro kaj … kiel en Jugoslavio. De kie mi scias cxion cxi? De krimetataroj.
Ĉu D-ro Z. tiel instruis? Ĉu li verkis, ke landlimoj estas pli gravaj ol Esperanto mem?
Dekomence UEA devus pensi, KIEL Krimeaj e-istoj devas loĝi en la Movado, se inter Krimeo kaj Ukrainio la limo estas blokita. Ĉu sidi kaj fari nenion, ne havante kapablojn partopreni ie ajn?
Aŭ tamen iri al Rusio kaj loĝi en la movado kiel ĉiuj samideanoj, ne estante izolitaj?
Vin tute ne interesas la oportuneco por viaj samideanoj! “Opinio de UN” (legu: de unu plej forta lando) estas por vi pli grava. Ĉu TIO estas bona por la Movado?
Nek Rusio, nek Putin, nek REU — VI MEM, perfidante demokratiaj ideoj de Zamenhof, faras pli multe da aĉaĵoj por e-o!
Kalle, mi eĉ ne alvokas vin esti honesta. Mi ja komprenas, ke profesia ĵurnalisto en t.n. “libera” lando, se li volas vivi riĉe kaj senprobleme, ja DEVAS esti malhonesta.
Sed almenaŭ estu konsekvenca kaj ne opiniu viajn legantojn idiotoj.
Ĉu vere REU “aneksis” Krimeon? Ĉu ne terura Putin, per kiu viaj fi-kolegoj penas timigi la gregon da legantoj?
Ĉu la klare esprimita opinio de la loĝantoj de Krimeo neniom gravas? Ke ili volas vivi en normala ŝtato Rusio, sed ne en detruiĝanta usona kolonio post faŝista ŝtatrenverso.
En internacia juro ja ekzistas nocio pri rajto de popoloj je memdeifino, ĉu ne? Aŭ ĝi ekzistas nur kiam ne kontraŭas al “interesoj” de Usono?
Ĉu anekso de GDR far FRG estis en ordo? Sen ia referendumo…
Ĉu disŝiro de Jugoslavio je sangaj pecoj estis konforma al internacia juro?
Mi ne esperas ricevi respondojn al miaj demandoj. Mi nur esperas, ke kelkaj el la legantoj ankoraŭ kapablas pensi proprakape, sed ne papage ripeti absurdaĵojn trudatajn de malhoestaj politikistoj kaj ties serviluloj.
La 23an de aŭgusto 1990, la parlamento de GDR (Volkskammer) decidis per du-triona plimulto aliĝi al FRG. Ĉar ambaŭ Germanioj ankoraŭ estis formale okupitaj, la kvar okupantoj (Usono, Britio, Francio kaj Soveta Unio) devis konsenti.
” internacia juro ja ekzistas nocio pri rajto de popoloj je memdeifino, ĉu ne? Aŭ ĝi ekzistas nur kiam ne kontraŭas al “interesoj” de Usono?”
Krimeanoj ne estas popolo. Krimeo estas regiono, kaj en internacia juro oni ne diras ke kiu ajn regiono povas sendependigxi sen kunsento de la centra registaro.
Kaj se Rusio vere kredas en la memdefino de popoloj, gxi estus devinta permesi al Cxecxenio sendependigxi. Cxecxenoj je estas aparta popolo. Sed vi certe havos iujn tre bonaj argumentoj pri kiel la Cxecxenoj fakte volis vivi sub Rusio, kaj nur kelkaj Islamismaj banditoj pagitaj de Usono volis sendependigxi….
Per la Hxasavjurta kontrakto de 1996 jaro Cxecxenio fakte ricevis sendependon. Sed evidentigxis ke gxi ne havas rimedojn nek internan unuecon por sendependa vivo. La menciitaj islamistaj banditoj agresive atakis Ruslandon en Dagestano, tiel komencigxis la dua cxecxena milito. Interalie ili uzis metodon de terorismo (Beslan, Nord-Ost). Sed moderuloj kiel Kadirov kompromisis kun Ruslando.
Gratulon al Jefim Zajdman! Kaj gratulon al loĝantoj de Krimeo, kies grandega plimulto elektis sendependiĝon de puĉista reĝimo en Kievo!
Se en Krimeo loĝas esperantistoj, kiuj sentas pli fortajn rilatojn al Ukrainio ol al Ruslando, ili povus fondi propran klubon kaj aliĝi al Ukrainia Esperanto-Asocio. Tio eble kaŭzus kelkajn problemojn pro la limo inter ambaŭ ŝtatoj, sed ankaŭ tiaj problemoj estus solveblaj.
Naciismo kaj ŝovinismo ankaŭ inter esperantistoj: Kun granda miro kaj bedaŭro mi konstatas jam en tiu-ĉi artikolo mem, sed ankaŭ inter la multnombraj reagoj aĉajn naciismajn kaj ŝovinismajn tendencojn. Fakto estas, ke la teritoria kverelo pri Krimeo datas el malnovepoka naciskema mondvizio, kiu kondukis nian mondon jam multfoje al teruraj militoj. Fakto estas, ke tiaj teritoriaj demandoj entute ne estas solveblaj de nia esperantistoj kaj ke nia esperanta vizio nin devigas esti komplete neŭtrala en tia demando. La fakto laŭ kiuj regionoj kaj strukturoj ni organizas nian esperanto-movadon en nenia maniero implicas rekonon aŭ malrekonon de iu-ajn ŝtata strukturo. Kiam ni volas organizi asociojn, ni ja devas simple obei al la fakte surloke aplikeblaj reguloj por povi labori. Iu ajn decido rilate nian organizan sturkturon ja nur sekvas la administran neceson kaj neniel esprimas opinion pri politika ideologio. Kiel esperantistoj ni celas transnacian kaj transetnan kunlaboron, tial estas komplete absurde, ke ni ĉi-tie diskutas, kiu naciisto kaj ŝovinisto havas la pli grandan rajton posedi kaj okupi iun-ajn teritorion. Kiel esperantistoj ni ne estas unuavice rusoj, usonanoj, germanoj, ukrainanoj aŭ svisoj, sed ni estas homoj – kaj ni tion ĉi-tie ĉiam memoru. Se Krimea Esperanto-Centro aliĝas al Rusia Esperanto-Uniĝo, tio okazas pro praktika bezono kaj ne por esprimi iun-ajn opinion pri la justeco de la politika stato de Krimeo. UEA eble lernu el tiu-ĉi superflua konflikto, ke fine ni forlasu la strukturon de nia movado laŭ landaj sekcioj kaj anstataŭigu la vorton „lando“ per „regiono“, kaj tiujn regionojn ni povos estonte difini tute laŭ praktikaj kialoj absolute sendepende de ŝtataj kaj politikaj dividoj de tiaj regionoj. Certe en multaj lokoj tiuj regionoj plukongruos kun tradiciaj ŝtatoj kaj landoj. Aliflanke mi povus imagi, ke en granda ŝtatoj kiel Ĉinujo estonte ni havos plurajn asociojn laŭ diversaj kriterioj – dum eble en aliaj landoj nunaj landaj sekcioj unuiĝas tra
“Naciismo kaj ŝovinismo ankaŭ inter esperantistoj”
Malbonsxance, paroli Esperanton ne izoligas homon de la socion cxirkaux li/sxi. Kvankam Esperantistoj emas esti malpli naciismaj ol la averagxa homo, ne eblas esti tute ne-influita de la cxirkauxa socio, cxefe en landoj kiel Rusio, Cxinio, Francio aux Usono kie estas praktike ne eviteble ke iom da sxovinismo eniru vian cerbon se vi kreskas tie.
Mi ankaux miras vidi Rusaj Esperantistoj tiom akre defendi Stalin, kiu persekutis Esperantistojn. Sed versxajne tiuj samaj homoj miras vidi eksterlandajn “samideanojn” defendi la tiel-nomataj “fasxismaj banditoj en Kiev” kiuj nun regas Ukrainon, laux ili.
Estus bele se la homaro povus forlasi naciismon malantauxen, sed la Esperantistoj ne povas fari tion solaj.
“Rusaj Esperantistoj”, temas versxajne pri mi sola, tamen via dankema korespondanto cxiam estis suficxe blanka korniko inter la esperantistoj.
Kaj nun kurte pri krimeaj tataroj en Krimeo tiutempe. Medjxlis orientigxis al Ukrainio kaj Usono. Gxi vere agitis neglekti la referendumon kaj liaj adeptoj plejparte agis tiel. Sed en Krimeo ekde 2003 jaro formigxis alia krimetatara partio
Temas pri krimeaj tataroj, kiujn unuigas popola partio Milli Firka. La partio orientigxas al tjurkaj popoloj, ekzemple al Turkistano, parto de Rusio. Gxia prezidanto sciencisto Vavsi Abduraimov post la referendumo verkis grandan artikolon, en kiu skribis, ke duono de krimetataroj partoprenis la rederendumon (cxiuj anoj de lia partio kaj parto de medjxlis-anoj). Li skribis:
“26-an de februaro gxuste tahrir-anoj estis cxefa forto de la kontrauxstaro apud la krimea parlamento – 3000 teroristoj de Hizb ut Tahrir, kiuj agis en rekta kontakto kun Medjxliso. Ni havis niajn fontojn de informigxo< ankaux en Medjxliso/ Ni gxuste sciis datojn, kiam kaj kio devis okazi – 3-an de marto devus versxi maro de sango. Sed la “gxentilaj verdaj hometoj”, kiel oni nomis tiujn, je 2 tagoj pli frue ekkontrolis cxion kaj tiuj planacxoj fiaskis”.
Tuj post la referendumo cxiuj tahrir-anoj kun la familioj kuris al Ukrainio.
Tio estas parte respondo al samideano Marteno, kiu skribis 'Krimeo aligxis al Ruslando ne "laux popola volo"'.Do, ne la Krimea popolo, kiu vere ne havis elekton, sed gxuste tiu, kiu sendis armeon kaj sekve organizis tiun farson, kiu estis poste false nomita "referendumo", frape rompis la internacian juron.
Mi bone memoras, ke dum la pucxo kaj longe post tiam en okcidentaj landoj presaro tute kasxis la veron, en Usono estis ecx vera “fera kurteno”. Tial ankaux multaj okcidentaj esperantistoj ne sciis la veron.
Pri la referendumo mi skribos poste kaj esperas trovi tempon fari tion baldaux.
Do, mi supre respondis al aserto de Marteno, kiu skribis”
6. Krimeaj Tataroj, indigxena popolo de Krimeo, bojkotis la referendumon”.
Kaj nun lige kun lia alia aserto:
“5. La vocxdonada proceduro estis en malordo. Cxiu ajn kun rusuja pasporto povis vocxdoni, ne nur Krimeanoj. Atesteble unu homo povis vocxdoni plurfoje, ne estis sistema malhelpo al tio”.
Kara s-ano Marteno, se vi estus dum la referendumo en Krimeo, vi ekvidus tion, kion mi skribas nun, kiel la atestanto:
Horon antaux komenco de la balotado cxe la balotejoj estis jam vicoj de dezirantoj vocxdoni. Neniuj armitaj homoj cxeestis, ecx anoj de sindefendaj tacxmentoj.
Mia edzino tre volis vocxdoni, sed oni ne permesis, cxar sxi havis rusian civitanecon. Malgraux tio, ke sxi delonge oficiale estis registrita kiel logxanto de Jalto.
Kiam oni anoncis rezultojn de la balotado, ekis tutpopola jubilado.
Do, mi nomus Krimeon – okupita teritorio… de krimeanoj
Jefimo, laŭ mia scio antaŭ kaj dum voĉdonado ne okazis eĉ unu pafo, nek senarmilaj kolizioj. Nek flanke de ukraina armeo, ke estis tiam en Krimeo. Kaj tiam agis la krimea parlamento elektita antaŭ jaroj ĉe ukraina potenco. Ekzakte la krimea parlamento estis la motoro de la referendumo por unuiĝo kun Rusio. Kaj la krimea parlamento kontinuis agi post la unuiĝo kun Rusio ĝis septembro 2014, kiam estis reelektita laŭ la leĝoj de Rusio. Ĉio tio ne kongruas kun asertoj de “perforto” kaj “diktatura ordono”. Tion mi devas konfesi, kvankam mi estas ukraina civitano kaj devenas el Ukrainio Okcidenta.
Estiminda kunprezidanto de svisio , komitatano A de svislando Didi Weidmann ( Vajdmann)
La posteno de prezidanto ne samsignifas kun la “shtatestro ” ( PIV) tial ekzistas la neologismo prezidento.
Vi mem apartenas kun SES svisa esperanto societo al sama kultura institucio en urbo Neuchatel, kie prezidas la iama prezidento de svislando ,s-ro Burkhalter. Vi eble ech mem prezidis dum ties kunvenoj! ILEI prezidanto M. Grosjean ( kunprezidanto de SES ) ech postkuris la svisan registaron dum ekskurso en Les Brenets.
Vi ech mem audacis blasfeme krokodili kun mi . Hontighiu! Via defendo de svisa naciismo kaj shovinismo tute ne konvinkas min. Dum UK vi salutis nome de svislando.