Lingvaj problemoj ĉe UEA-seminario

Pro la oficiala statuso de UEA ĉe Unuiĝintaj Nacioj, UEA povas peti kaj ricevi la rajton uzi ejojn de UN por specifaj aranĝoj. UEA uzis tiun rajton ankaŭ antaŭ dek jaroj. Tiam en la sama ejo de UN en Ĝenevo, la Palaco de Nacioj, iama ĉefsidejo de la Ligo de Nacioj, oni organizis simpozion pri lingvo kaj homaj rajtoj.

Tiufoje la simpozio markis la 90-jariĝon de UEA kaj la 50-jariĝon de la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj. Ĉeestis du mezrangaj reprezentantoj de homrajta sekcio de UN. Krom konataj esperantistoj, prelegis du spertuloj pri etnaj rilatoj kaj unu el la reprezentantoj de UN.

La ejon UN disponigas al UEA senpage, sed ĉar jam la vojaĝkostoj de la prelegantoj faris grandan truon en la buĝeto de UEA, oni en 1998 rezignis pri kosta interpretado, kaj la tuta aranĝo okazis en la angla lingvo. La tuta kosto de la aranĝo laŭ la finkalkulo de la tiama kampanjo 2000 estis 3.200 eŭroj.

Ĉi-foje en la planata seminario jam promesis prelegi François Grin, la aŭtoro de la fama raporto Grin, kaj Tove Skutnabb-Kangas, mondfama esploristo pri lingva diverseco kaj lingvaj rajtoj. Ĉefa kunordiganto de la seminario flanke de UEA estas vicprezidanto Ranieri Clerici. Laŭ li indas okazigi la seminarion ĝuste nun, kaj ĝuste en Ĝenevo, por soleni la centjariĝon de UEA en la lando kie la organizaĵo estis fondita.

- Gravaj celoj estas pluraj. Inter tiuj, NE nepre troviĝas tiu, ke la konkludoj de la Simpozio estu epokfaraj ĉar tre reprezentaj de iu specifa UN-institucio. Inter la gravaj celoj, mi menciu, ke la UEA-estraro intencas plifortigi siajn rilatojn kun la UN-sistemo, plikonatigi sin al la neregistaraj organizaĵoj en rilatoj kun la UN-sistemo, cele al estonta kunlaborado, kiom eble reliefigi sin kiel organizaĵon aŭtoritatan pri la demando "lingvaj rajtoj" (kaj, parte, specife pri indiĝenaj lingvo-problemoj, aparte gravaj ĉi-tempe).

Lige kun la aranĝoj de la seminario UEA kunlaboras kun sia landa asocio en Svisio, Svisa Esperanto-Societo (SES). Prepare al la seminario, aktivuloj de SES jam starigis apartan retejon, kun la anglalingva nomo linguistic-rights.org. La bunta frontpaĝo de la retejo montras terglobon, fotojn de Zamenhof, Claude Piron, kaj de diverskontinentaj indiĝenoj en naciaj vestaĵoj. La esperantlingva butono "lingvaj rajtoj" tamen kondukas al malplena paĝo.

La anglalingva paĝo siavice asertas, ke UEA rekomendas lernadon de du ĝis kvar lingvoj: la gepatra lingvo, la regiona lingvo, se malsama, la nacia lingvo, se malsama de la du antaŭaj, kaj internacia lingvo, kiu apartenas al neniu nacio - tio estas Esperanto. Ne estas klare, sur kiu dokumento de UEA baziĝas tia rekomendo, aŭ alia aserto sur la sama paĝo: "UEA subtenas minoritatajn lingvojn de pli ol 100 jaroj".

La manko de esperantlingvaj informoj en la retejo de UEA-seminario ŝajnas simbola: ĝis nun ne klaras, de kie venos la mono por pagi la planatan samtempan interpretadon inter tri lingvoj: la angla, la franca kaj Esperanto. La ĝenerala buĝeto de UEA disponigos proksimume mil eŭrojn por la kostoj de la seminario. Tio sufiĉos por pagi la kostojn de la eksteraj prelegantoj, sed tute ne sufiĉos por interpretado.

Laŭ Ranieri Clerici tamen estus neakcepteble kaj kontraŭdire, ke UEA denove aranĝu simpozion pri lingvaj rajtoj nur en la angla. Tial la organizantoj en Svisio entreprenis grandan laboron por trovi laŭeble malmultekostajn solvojn pri la interpretado, sed daŭre malklaras, el kiu poŝo estos pagitaj la kostoj.