Kiselman demisias pro kazo, okazo kaj kaoso
En mesaĝo dissendita al la membroj de la Akademio kaj al diversaj aliaj personoj Christer Kiselman anoncis, ke li forlasos kaj la prezidantecon kaj la membrecon de la Akademio fine de la Zamenhof-tago. Provizore anstataŭos lin la vicprezidanto de la Akademio, Probal Dasgupta.
En demisia letero, kiun Christer Kiselman publikigis en sia persona retejo, li skribas: Se Akademio de Esperanto entute povos ion fari, ĝi povos tion fari nur sen mi. Se mi entute povos ion fari por la lingvo esperanto kaj la kulturo portata de tiu ĉi, mi povos tion fari nur ekster la akademio.
Poste li reiras al temo, kiu jam estis amplekse traktita en la jaro 2014, menciante ke dum malpli ol ses monatoj tiujare en la Akademia diskutlisto estis dissenditaj minimume sepcent mesaĝoj pri la du radikoj kaz' kaj okaz', kaj ke preskaŭ ĉiuj tiuj mesaĝoj estis senditaj de kelkaj malmultaj anoj de la Akademio. La inundo de mesaĝoj siavice tute paralizis la retajn diskutojn, ĉar multaj anoj ĉesis entute atenti pri la diskutlisto.
En sia letero Kiselman skribas: Mi estus devinta diktatorece ordoni portempan fermon de tiu dissenda servo, kompreneble riskante akuzojn pri atenco al la rajto esprimi opiniojn, sed eble savante kelkajn membrojn de malapero el la reta informinterŝanĝo.
Iom mirinde, en la retejo de la Akademio – evidente ne plu ĝisdatigata jam dum tuta jaro – Christer Kiselman anoncis en nedatita teksto afiŝita ŝajne iam en 2014, ke la estraro de la Akademio decidis tute fermi la liston AdE-diskuto. Tamen evidente tiu decido tiam ne estis realigita, ĉar mesaĝoj en la listo plu aperadis ĝis septembro 2015, tamen kun malpli granda intenseco. Dum la jaro 2014 aperis entute 756 mesaĝoj en la listo, sed ĉi-jare estis sume nur 130 mesaĝoj, kaj post septembro neniu.
En alia dokumento publikigita en la persona retejo de Christer Kiselman, la demisianta prezidanto mencias, ke la estro de la retejo ĉesis respondi al mesaĝoj. Fine estis trovita nova retestro, kiu eĉ vizitis la prezidanton en septembro 2015, sed poste malaperis senspure.
En sia adiaŭa letero Kiselman parte kulpigas sin pri la nefunkciado de la retejo: Kiam la antaŭa retejestro ne respondis al miaj leteroj, mi estus devinta mem tuj konstrui retejon kun la plej gravaj informoj pri AdE. Mi ne estas ege sperta pri komputiko, sed tamen povas fari simplan retpaĝaron. Tiel la akademio estus posedanta oficialan retejon.
La antaŭa retestro estis Bertilo Wennergren, kiu konfirmas ke li forlasis la taskon:
– Mi iom lamis pri Akademiaj aferoj, kaj ankaŭ pri la TTT-ejo lastatempe. La kaŭzo estas mia familia kaj labora situacio. Kiselman ne kontentis pri mia reagotempo, kaj pro lia kritiko mi decidis forlasi tiun postenon (kaj ankaŭ la postenon kiel direktoro de la gramatika sekcio, ĉar ankaŭ tiun taskon mi apenaŭ sukcesas plenumi). Mi transdonis la dosierojn kaj datumbazojn de la TTT-ejo al tiu persono, kiun la estraro elektis kiel novan prizorganton.
Aparta ĉapitro en la problemaro de la Akademio ŝajnas esti la diskuto pri la propono de nova statuto, dissendita al la anoj fine de septembro 2015. La propono interalie enhavis ŝanĝon al dumviva membreco, por ke la Akademio de Esperanto estu pli simila al aliaj lingvaj akademioj, kiel ekzemple la Franca Akademio.
Ne ĉiuj aprobis tiun proponon. Laŭ komentoj de Kiselman, publikigitaj en lia retejo, la vidpunktoj de akademianoj tamen temis pli pri lingvaj detaloj de la teksto ol la efektiva enhavo. Aparte multajn protestojn ŝajne vekis la maniero de la prezidanto skribi datojn.
"Eble la protestoj pri datskribo celis nur ke mi sentu devon verki la sekcion 6, kiu tamen ne konvinkos la personojn kiuj asertas ke la akademio neniam skribis en la ordo jaro-monato-tago. Nenio malebligas la interpreton ke [la kritiko] signifas ke mi malaperu el AdE", Kiselman skribas en sia retejo.
Krome li konkludas, ke ĉar malmultaj akademianoj entute partoprenis en reta opinisondado farita en oktobro kaj novembro, malverŝajnas ke entute eblos ricevi la necesan kvanton da voĉoj por ion ajn ŝanĝi en la statuto, ŝanĝi ajnan antaŭan decidon, aŭ decidi pri lingva novaĵo.
Tute kontraste al la aktuala situacio estas la fakto, ke en 1905 kaj 1906 (Bulonjo-che-Maro kaj Ghenevo) la membroj de la Lingva Komitato (kaj el ili tiuj de la tiama komisiono "Akademio de Esperanto") estis elektitaj kaj tiu elekto estis aprobita de la Esperanta "popolo".
Sed plej grave kaj fatale estas la fakto, ke la nuna ekkrevo de la krizo okazas tute ne-atendita, sen iu scio de la ekstera Esperanta publiko. Kial Wennergren ne submetis siajn dilemon kaj nekongruecon kun la postuloj de la prezidanto ne en publikaj periodajhoj? Chu la engaghita esperantisto ne havas la rajton scii, kio okazas malantau la muroj de la ebena turo de la Akademio. Kial la propono de nova statuto ne estis publike diskutata en iu retejo?
Chu ekzemple mia propra studo pri la malsuficheco de la prilingvaj institutoj de Esperanto kompare kun aliaj "Akademioj" estis komplete marghenigita de la Estraro, ktp.
Mi havas la impreson, ke Christer Kiselman, kiun mi ekkonis persone, kiel tre dedichita, energia, honesta persono, agadis tro individuece. Kun kiu li priparolis sian intencon demisii? Kion opiniis la aliaj membroj de la Estraro.
Miaopinie ne nur Kiselman, sed ankau Corsetti, Moon kaj Dasgupta devas demisii kaj anonci - en Nitra au jam pli frue ? - vasta interkonsilighado pri la futuro de la evoluigado de la lingvo Esperanto.
Estas klare, ke la lingvo montras multajn nedifinitajhojn, ke ghi ne funkcias kiel unueca lingvo, ke redaktantoj de revuoj, Vikipedio kaj aliaj gravaj retejoj ne sekvas samajn gramatikajn, sintaksajn kaj semantikajn kutimojn, char neniam post 1948 la Akademio regajnis la autoritaton, saghecon kaj la respondecon kiun ghi havis antau la Dua Mondmilito. Tial la ideo, ke Esperanto evoluu libere estas ofte false uzata argumento por pravigi, ke ghi ankorau - post cent jaroj - ne estas sufiche stabila lingvo.
La fakto, ke - se vere - cirkulis 700 mesaghoj ene de la Aakdemio pri la uzado de kazo kaj okazo (afero, kiu en mia opinio jam delonge ests klara afero, se nur esperantistoj diligente studu la konsilojn, donitajn interalie de Wennergren mem) estas simptomo de ne funkcikapablo de tiu chi Akademio.
Mi ne argumentas por malstarigo de Akademio, ech ne en la aktuala embria formo - embria, char sen kompetento super la praktika uzado de la lingvo en revuo kaj la reto - sed por demisio de la tuta Estraro kaj drastaj reorganizaj pashoj de la aktuala - shajnas - afergvidanto Probal Dasgupta.