Sobra takso de la Rusia movado ne plaĉis al aktivuloj

Libera Folio: Via artikolo "Kio estas la reala trezoro de REU?" (La Ondo de Esperanto 10/2011) estas, kelkajn tagojn post la reta apero, jam vaste diskutata – kiel atendeble en la interreta erao. Interalie Dmitrij Ŝevĉenko kontestas ĝin punkton post punkto. Mikaelo Bronŝtejn riproĉas al ĝi "dekadencan tonon". Kion vi pensas pri la reagoj?

Grigorij Arosev: La malprivataj reagoj estas pli-malpli prognozeblaj – malpluraj subtenas, plejparto kondamnas (interese, ke en privataj diskutoj estas inverse – preskaŭ ĉiuj subtenas). Sed malgraŭ ke la kritikaj reagoj sekvis de personoj, senironie respektataj de mi, kion mi ĉiam publike deklaris, ili, la reagoj, samtempe kaj nervozigas min kaj multe amuzas. Nervozigas – ĉar, nu, mi ja estas simpla homo, kiun ĉagrenas senkaŭzaj personaj riproĉoj. Amuzas – ĉar mi pli kaj pli konvinkiĝas, ke la situacio estas ĝuste tia, kiel mi priskribis. Oni parolas pri pesimismo kaj dekadenco (ĉi nocioj ĝenerale neniel koncernas min), sed kiam mi petas prezenti konkretajn pruvojn de onia praveco, mi ne ricevas ilin. Estas ne pesimismo, sed nur opinio, kiun oni prefere taksu realisma. Oni povas kiom ajn multe eksklamacii "ĉu ni bezonas tian prezidanton", sed pro tio la situacio ne ŝanĝiĝas. Klasikulo Ĉeĥov diris: "Se homo obstine ripetas, ke li ne estas stultulo, li havas multajn dubojn ĉi-rilate". Se post kelkaj miaj kritikaj frazoj oni tiom fajre ekripetas, persvadante ĉefe sin mem, ke la Esperanto-movado estas viva, laŭ mi, oni mem forte dubas pri tio. 

Sed samtempe ĝuste ĉar mi memoras la frazon de Ĉeĥov, mi ege malŝatas publikajn diskutojn "punkto post punkto", kiujn male tre ŝatas kelkaj esperantistoj. En sennombraj mesaĝoj, kie oni citas, recitas, rerecitas kaj rererecitas ĉiun frazon, daŭre re(re(re))komentante unun post la alia, tre ofte perdiĝas (e)senco de la diskuto. Jes, en iuj certaj apartaj punktoj mi ne pravis, kion mi volonte agnoskas, sed en aliaj punktoj ne pravas miaj oponantoj. Sed mi ne volas volvi legantojn de koncernaj dissendolistoj (kaj fakte min mem) en senfinan senutilan ĉenon de retmesaĝoj. Kio dirita – tio dirita, mi ne volas vante pruvi, ke mi ne estas elefanto.

Libera Folio: Ĉu mi bone komprenas ke la konkluda respondo al Via artikola demando, “Kio estas la reala trezoro de REU?”, estas: “ĝiaj membroj - kiuj ja pretas kotizi, sed ne aktivi”?

Grigorij Arosev: :  Efektive. Tamen la trezoro de REU estas ties membroj ne pro tio, ke ili ja pagas, sed pro tio, ke ili ja posedas sperton kaj sciojn, kiuj estas utilaj por la movado. Samtempe mi tute ne celis diri, ke esperantistoj en Rusio (multajn pardonpetojn al eksterrusiaj legantoj de Libera Folio pro tia lokismo, sed ĉi-okaze ni prefere parolu pri tio, kion mi ja ĝuste scias) nenion faras. La problemo estas pri REU mem, al kiu vere homoj volonte aniĝas, pagante ne nur simplan, sed ankaŭ mecenatan kaj foje eĉ dumvivan kotizojn (do elspezante sufiĉe multan monon), sed kie homoj malvolonte ion faras. Refoje pri la supre menciitaj riproĉoj: rimarkinde, ke la kritikoj venas de homoj, kiuj ja vere estas aktivaj diverssferaj agantoj de la movado, do kiujn ne koncernas vortoj pri neaktivado (sed pri neaktivado kadre de REU – parte jes). Sed kiom ili, tiaj homoj, estas? Dek? Dek kvin? Dudek?! Plorinde malmulte. Kaj tio estas nenies kulpo, tio ne estas pesimismo, tia estas la situacio!

Libera Folio: Kiugrade oni povas ĝeneraligi tiun aserton, laŭ Vi, kaj kiugrade ĝi estas specifa por Rusio? Ĉu landaj asocioj estas kondamnitaj forvaporiĝi, pro malgraviĝo inter la niveloj individua kaj tutmonda?

Grigorij Arosev:  Kiel oni kliŝas, tio estas bona demando. Laŭ mi, dependas de konkretaj landoj. En la retejo de Sezonoj sian komenton lasis nekonata de mi s-ro Steven Brewer (interalie, mi legis lian artikolon La malĝusta leciono kaj plene konsentas kun ĝi). Li skribis ĝisvorte jenon: "tute kongrua kun mia sperto en Usono". Laŭ mi, tio ne estas hazardo – se Usono havas samajn problemojn, tio signifas, ke ni povas serĉi similajn kaŭzojn. Simila inter niaj landoj estas ties ampleksoj. En la kondiĉoj, en kiuj vivas E-asocio (do kun tre limigita financado), estas tre malfacile sekvi kaj des pli regi situacion en tre multaj regionoj, kiuj etendiĝas je miloj da kilometroj. En signife malpli grandaj landoj la situacio povas esti (kaj ofte jes estas) tute alia – oni pli facile okazigas iujn aktivaĵojn, kiuj povas esti nomitaj "tutlandaj", sed ne "lokaj". Nu, la geografia faktoro ne estas la nura, sed sufiĉe grava. 

Mi ne pensas, ke multaj landaj asocioj forvaporiĝos en venontaj jardekoj – povas okazi fojaj malaperoj, sed ne tendencaj. Alia demando kiom da asocioj vivas ĉar estas bezonataj, kaj kiom da asocioj vivas pro tradiciemo kaj nur-deziro de siaj membroj...

Libera Folio: Vi parolas pri malaltiĝo de la valoro de Esperanto kiel internacia komunikilo, ĉar oni povas nun ekscii ĉiun necesan informon kaj konversacii kun ajna homo sen apliko de Esperanto. Kontraste, per Esperanto oni neniel povas rezervi hotelĉambron kaj eĉ antaŭe unikaj/specifaj avantaĝoj de Esperanto, kiel Pasporta Servo ne (plu) estas unikaj. Do, ĉu laŭ Vi la avantaĝoj aŭ ”vendargumentoj” de Esperanto nuntempe estas pure kaj nure idealismaj? Ĉu ne, male, la teknika progreso igas antaŭe malfacile realigeblajn avantaĝojn de Esperanto pli alireblaj por multaj?

Grigorij Arosev: Mi volus konkretigi, pri kiuj realigeblaj avantaĝoj vi parolas, sed tio ne tre gravas. Laŭ mi – jes, nun la argumentoj estas nure idealismaj. Ni scias, ke vojaĝi kun helpo de esperantistoj estas pli interese kaj (kial ne?) malmultekoste. Ni scias, kio estas literaturaj tradukoj kaj originalaĵoj en Esperanto. Ni scias ankaŭ multon alian, kion aliaj ne scias, kaj do estas malfacile konvinki neesperantistojn pri praktikaj valoroj de Esperanto, ĉar konkurenco kun eksteresperantujo estas tre serioza, kaj el la ekstera vidpunkto Esperantaj movado, kulturo kaj tiel plu ne ĉiam gajnas. Do estas multe pli facile operacii per malpraktikaj (aŭ kiel vi mem diris – idealismaj) nocioj – lingva egaleco, tutmonda amikeco ktp. Lingvistika flanko ne estu tuŝita nun, ĉar tie la afero estas tute klara.

Libera Folio:  Vi skribas: "La kvanto de novaj aktivuloj, kiuj pretas aktivi en REU estas preskaŭ nula. Notu, ke ne temas pri novaj esperantistoj entute." Ĉu Vi celas ke ne estas novaj esperantistoj inter la aktivuloj, aŭ ke entute ne aperas novaj esperantistoj je la movada horizonto?

Grigorij Arosev:  Nek-nek. Ŝajnis, ke la frazo estas simpla kaj klara. Temis pri tio, ke la kvanto de novaj aktivuloj por REU estas preskaŭ nula, dum kiam novaj esperantistoj ja regule aperas.

Libera Folio: Vi skribas ankaŭ: Aktivuloj estas malmultaj, sed ili jes ekzistas. La problemo estas, ke ili okupiĝas pri siaj aferoj, kiujn ili elpensis, naskis, kaj nun vartas kaj prizorgas.Ili ne pretas “transdoni sian vendomarkon” al REU. Sed ĉu tio vere bezonas esti problemo? Ĉu REU aŭ ajna landa asocio ne povas aperi simple kiel kupolo super unuopaj iniciatoj?

Grigorij Arosev:  Nu fakte ĝuste tio estas la solvo, kiun mi opinias sola kaj samtempe tute reala. Tion mi proponis en la lasta alineo de la priparolata artikolo. Sed en nia okazo por ekiri tiun vojon necesas unue ke ĉiuj estraranoj atingu principan ĉi-rilatan interkonsenton, due – ke la estraro rekonceptu sian laboron (kvankam ambaŭ aferoj ne devas okupi multan tempon), kaj poste oni devas reale eksondi la situacion en la lando, eltrovante, kie kaj kia helpo estas bezonata.

Libera Folio: Ĉu ne estas kontraŭdiro inter Via instigo ke oni devas enretigi laŭeble multajn kutimajn servojn kaj Via konstato, ke certaj pene ellaboritaj retaj servoj montriĝas ne sufiĉe uzataj? Ĉu do infrastrukturoj retaj ne ĉiam utilas eĉ se ili unue supozeblas utilaj?

Grigorij Arosev: Tio estas sufiĉe teknika demando. Ekzistas du specoj de retaj servoj: unu estas asociaj nepraĵoj, alia estas proponataj servoj. Ekzemplo de la unua estas nia Bulteno de REU – laŭ la statistiko de 2011 nur unu homo el ĉiuj individuaj (ne kolektivaj) membroj de REU ne havas retadreson, ĉiuj ceteraj havas. Laŭ mi, ne estas senco sendi al ĉiuj apartan paperan version, por kiu ni elspezus kolosan monon, kaj des pli ke multaj ricevas la saman bultenon kadre de Rusia E-gazeto. Dissendi ĝin rete estas afero de dek minutoj kaj neniom da mono. (Parenteze: al la sola senretadresa membro ni certe sendas la bultenon papere.) Krome mi volas oficialigi distancan partoprenon en niaj konferencoj – tio kelkfoje jam okazis, sed nun venis tempo doni al niaj membroj oficialan rajton je tio, se estos favoraj teknikaj kondiĉoj. Ekzemploj de la dua speco de retaj servoj estas menciitaj en mia artikolo. Do kontraŭdiro fakte forestas.

Interreto ofte ne povas anstataŭi realajn rilatojn – nek laborajn, nek personajn, sed ĝi povas esti taŭga aldonaĵo, se mankas alia ebleco de interkomunikado. Se nia membro pro tempaj aŭ financaj problemoj ne povas veni al konferenco, li ĉiuokaze ne venos. Sed se ni povas doni eblon kaj rajton partopreni ĝin skajpe aŭ Guglbabile, kial ni ne faru tion?

Libera Folio: Vi skribas: Neniu bezonas ion ajn. Homoj en Rusio pretas pagi siajn kotizojn. Se homoj ne vere havas specifajn bezonojn E-rilatajn, do, ĉu ili restas esperantistoj pro idealismo?

Grigorij Arosev: Ne ĉiuj. Kelkaj gajnas monon per tio. Kelkaj, je bedaŭro, ne havas aliajn kromokupojn en la vivo, do restas en la movado senkonscie, ne nepre vole. Kelkaj simple ŝatas la Esperanto-mondon kaj esperantistojn, sed rilatas al ĝi hobi-cele kaj ne traktas ĝin tute serioze – por tiaj homoj senĉesaj debatoj pri "strategio" kaj "evoluo" estas nenio, vaka loko. Sed kelkaj (tia estus Zamenhof, se li vivus nun) sendube restas pro siaj principoj, pro profunda simpatio al ideoj de Esperanto, farante ion gravan – mi intence ne konkretigu kion. Tiaj homoj estas la atlantoj, sur kies ŝultroj kuŝas – ne, ne la movado mem! – sed ĝia spirito, ĉu la aliaj ŝatas tion aŭ ne.

Libera Folio: Ĉu vi rekandidatos por la posteno de prezidanto en la Rusia Esperanto-Kongreso post tri semajnoj?

Grigorij Arosev: Mi jes rekandidat(iĝ)os, sed kialo de tio estas nur ke nun plene mankas aliaj kandidatoj. Mi plezure ne prezidus plu, ĉar, kiel prave menciis Slavik Ivanov, la posteno de prezidanto de REU estas tute sendanka. Samtempe mi havas tre multajn eksteresperantajn okupiĝojn, kie mi sukcese kontentigas miajn ambiciojn. Sed oni bone konsciu, ke movada posteno respondecigas ankaŭ ĉi-rilate: se ne troviĝas alia homo por gvida posteno, la antaŭa prezidanto devas resti, se nenio grava malhelpas (malsano, elmigro ktp). Se lastmomente la situacio ŝanĝiĝos, mi tre ĝojos. Sed estas ankaŭ bona flanko: ni jam formis novan estrarkonsiston, proponotan por aprobo al la Konferenco, kaj mi certe esperas, ke, okaze de elektiĝo, sekvajare nia laboro estos pli efika.

Intervjuis István Ertl